Li dijî komploya sedsalê berxwedana sedsalê (4)
- 09:07 4 Sibat 2025
- Dosya
Eren Keskîn: Ji bo çareseriyê divê dengê Ocalan bê bihîstin
Elfazî Toral
STENBOL - Hevseroka Giştî ya ÎHD'ê parêzer Eren Keskîn, bal kişand ser komploya navneteweyî û got: “Anîn Birêz Ocalan a li Tirkiyeyê tê wateya xizmet dayîna polîtîkayên neçareseriya pirsgirêka kurd. Ji bo çareseriya hemû pirsgirêkan û aştiyeke bi rûmet divê pêşî li Îmraliyê tecrîd bê rakirin. Gotina Ocalan 'Ez xwedî bi hêz im ku pirsgirêkê çareser bikim' divê bi baldarî were nirxandin."
Rêberê PKK'ê Abdullah Ocalan bi komployeke navneteweyî ya ku di 9'ê Cotmeha 1998'an de ji Sûriyeyê derket û di 15'ê Sibata 1999'an de anîn Tirkiyeyê. 26 sal in li Girtîgeha Girtî ya Ewlekariya Bilind a Tîpa F a Îmraliyê di şert û mercên giran ên tecrîdê de tê girtin. Rêberê PKK'ê bi salan perspektîfa "çareseriya" demokratîk pêşkêşî dike. Lê belê hikûmeta AKP'ê di berdewamiya polîtîkayên xwe yên îmha û înkarê de israr dike. Abdullah Ocalan ku li Girava Îmraliyê tevî hemû polîtîkayên êrİşkar ên hikûmetê di nava şert û mercên giran de tê ragirtin, 26 sal in di her peyamê de israra xwe ya li ser esasê aştî û çareseriyê tîne ziman. Abdullah Ocalan li hemberî pêkanînên îmhayê yên ku her diçe kûr dibin, lêgerîna muxatab û 'çareseriyê' berdewam kir.
Hevseroka Giştî ya Komeleya Mafên Mirovan (ÎHD) parêzer Eren Keskîn, peyamên aştiyê yên Abdullah Ocalan ên ji qonaxa yekemîn a li ser Komploya Navneteweyî ya 15’ê Sibatê û rola wî ya di çareseriya pirsgirêka kurd de ji ajansa me JINNEWS'ê re nirxand.
Eren Keskîn li ser roja ku di encama Komploya Navneteweyî ya 15’ê Sibata 1999’an de Rêberê PKK’ê Abdullah Ocalan radestî Tirkiyeyê hat kirin, wiha got: “Em hemû sibeha 15’ê Sibata 1999’an bi nûçeyan şiyar bûn. Me agahî girt ku Abdullah Ocalan anîne Tirkiyeyê. Helbet wê demê ez parêzerek bûm ku dozên siyasetmedarên kurd digirt. Ez tavilê çûm girtîgehê, helbet her kes gelekî matmayî mabû, ne tiştekî ku dihat hêvîkirin bû. Di cih de piştre me zanî ku ev operasyoneke navneteweyî ye. Yanî ev operasyoneke navneteweyî bû, ne tiştekî ku Tirkiyeyê bi tena serê xwe pêk anîbû. Divê di nava hefteyekê de parêzerê wî bihata diyarkirin, nexwe dê baroyê parêzer tayîn bike. Ez dibêm qey roja sisiyan bû, şevekê Osman Baydemir dereng telefon kir û got, 'Em hev bibînin?', bi rastî min fêm kir û tenê got 'Tu heyî ?'. Wekî din tiştek din nepirsî, min jî got ez heme. Me gazî hevalên xwe kir û wek 12 parêzer em hatin cem hev. Wê demê Dadgeha Ewlekariya Dewletê hebû û me serî li Dadgeha Ewlekariya Dewletê da. Helbet dema ku me ew serlêdan kir, demeke êrişên mezin li ser me dest pê kir. Weşanên pir xerab li ser televizyonê dest pê kir ku me armanc dikir û ew rojên pir tirsnak bûn."
Rojên dijwar...
Eren Keskîn bal kişand ku ji roja ewil û vir ve li Îmraliyê tecrîda mutleq girantir dibe û destnîşan kir ku ji bo Îmraliyê polîtîkayeke cuda hatiye meşandin û wiha nêrînên xwe anî ziman: "Tecrîd ji destpêkê ve li Îmraliyê hebû. Ji ber ku ji destpêkê ve Girtîgeha Îmraliyê bûye girtîgeheke ku kes nikare tam diyar bike ka li ku derê hatiye girêdan û çi qanûn tê sepandin. Wê demê ez Alîkarê Serokê Giştî yê Komeleya Mafên Mirovan (ÎHD) bûm. Ez qet neçûme Îmraliyê, lê ji ber ku ez û Osman Baydemîr yekem parêzer bûn, di weşanên xwe de êrişên giran li ser me hatin kirin. Li kolanan êrişî me kirin, me nikarîbû em biçin malên xwe, bi rastî ev şeş meh ji bo me rojên xedar bûn. Rojnamegerekî di Rojnameya Milliyetê de gotarek nivîsand û got, 'Ev parêzer in, hûn çima ewqas êrîşî wan dikin?' Piştî wê polîtîkaya dewletê ya li hemberî parêzeran hinekî guherî û tişt hinekî nerm bû. Lê çend mehên pêşîn ji bo me hemuyan bi rastî rojên dijwar bûn."
'Komplo û operasyoneke navneteweyî bû'
Eren Keskîn, anî ziman ku dema xwestine biçin Îmraliyê ji bo hevdîtina bi Abdullah Ocalan re bi hincetên cuda hatine astengkirin û wiha bi lêv kir: “Her tim digotin wesayîta behrê ya Koster şikestiye. Tenê wesayîtek diçû Îmraliyê û ew jî keştiya behrê bû. Her carê dihat gotin ku Koster şikestiye, mîna ku wesayiteke din neyê bidestxistin. Wê demê digotin Koster şikestiye ji ber ku nexwestiye bihêle ew hevdîtinê bike, lê îro êdî hewcedariya wan bi vê sedemê jî nemaye û qet nahêlin ku hevdîtin pêk were. Yanî bi kurtasî anîna Ocalan a Tirkiyeyê bi rastî jî komplo û encama operasyoneke navneteweyî bû. Ji ber ku dema ez berê li Îtalyayê bûm, hêviya her kesî hebû ku bêtir çareseriyên demokratîk werin dîtin. Hêvî hebûn ku pirsgirêka Kurd çareser bibe, lê ji nişka ve destek veşartî ket navberê û her tişt guherî. Ocalan anîn Tirkiyeyê û helbet piştî wê jî ev pêvajoya ku bi salan e em tê de derbas dibin dîsa dest pê kir. Çawa ku îro dema ku em li ser pirsgirêka kurd diaxivin, em nikarin bi awayekî cuda behsa rewşa Sûriyê bikin, eger hemû li Kurdistana Iraqê yan jî li Kurdistana Îranê bandorê li ser hev bikin, radestkirina Ocalan bo Tirkiyê jî encama biryareke emperyal ya li ser van çar parçeyan bû. Ez wiha dinirxînim.”
'Hiqûqa navxweyî û navneteweyî pêk neanîn'
Eren Keskin diyar kir ku ev yek binpêkirina mafan e, kî rastî muameleya xerab û îşkenceyê were jî, li hemberî hemû binpêkirinan weke parêzvanên mafên mirovan li dijî vê yekê radiwestin û wiha nêrînên xwe anî ziman: "Wek parêzvanên mafên mirovan, îşkence û muameleya xerab li dij in. Helbet em wek parêzvanên mafên mirovan li dijî muameleyên nebaş ên li hemberî Abdullah Ocalan derketin. Me her tim diyar kir ku tecrîd binpêkirin û îşkenceya mafên mirovan e, lê li vir rewşek heye, dewleta Komara Tirkiyeyê hiqûqa xwe ya navxweyî, hiqûqa navneteweyî li Girtîgeha Îmraliyê bi kar neanî. Kesên girtî û hikûmxwar dikare hevdîtinê pêk bîne, dikare bi telefonê bi xizmên xwe re biaxife, parêzerên xwe bibîne. Lê belê ev yek hemû bi rêgezan ve girêdan. Lê ev li Girtîgeha Îmraliyê nayên bicihanîn. Ev hemû binpêkirinên mafên mirovan in. Me weke parêzvanên mafên mirovan her tim ev yek îfade kiriye û hîn jî dikin. Lê mixabin di erdnîgariya me de bijartina mexdûran heye. Bi gotineke din, nasnameya kesê ku hatiye binpêkirin tê kontrolkirin. Lê em li vê nanêrin. Weke parêzvanên mafan, em kesê ku rastî binpêkirina mafan tê, qebûl nakin. Ger kesê ku mafên wî hatine binpêkirin bi danûstandinek neqanûnî re rû bi rû bimîne, divê ev yek li dijî be."
Polîtîkayên neçareseriyê
Eren Keskîn, destnîşan kir ku di encama operasyoneke navneteweyî de anîna Abdullah Ocalan a Tirkiyeyê xizmetê dide polîtîkayên neçareseriyê ya derbarê kurdan û wiha axivî: "Hêzên emperyal di vê yekê de xwedî pareke mezin bûn û nîşan da ku ev komplo xizmetê dide neçareseriyê. Me dît ku ger dewlet behsa çareseriyê bike, diyar e ku Ocalan muxatab e. Dewlet bi xwe jî vê yekê qebûl dike. Ger bixwesta, ji ber ku Ocalan ji destpêkê ve diyar kiribû ku ew dikare ji bo aştiyê çareseriyekê bibîne, dê ev pirsgirêk demek berê çareser bibûya. Ger rêziknameyên qanûnî bihatana çêkirin û dewleta Tirkiyê bi pabendbûna bi îmzeyên ku peymanên navneteweyî îmze kiribûn rê li ber mafên mirovan vekiriba, bi pêşniyarên çareseriyê yên Ocalan ev pirsgirêk çareser bibûya. Lê mixabin heta niha dewletê polîtîkaya rûbirûbûnê tercîh kiriye. Îro careke din behsa tiştekî tê kirin, yanî Ocalan diyar kir ku ez dikarim vê yekê çareser bikim, anî ziman ku ji bo bidawîkirina hawîrdora pevçûnan gav dikare were avêtin, ez hêvî dikim ku vê carê ev yek bibe. Em dibînin ku dewlet hê ne di atmosfereke wiha de ye. Ji ber ku erê, pêvajoyek di paşerojê de berdewam dike, lê ji hêla din ve, binpêkirinên mafan berdewam dikin, ji ber vê yekê divê hin gav bêne avêtin da ku mirov li ser vê mijarê piştrast bikin. Em hîna nabînin ku ev gav ji bo aştiyek bi rûmet werin avêtin, berevajî vê yekê tundtir dibe. Lê ez difikirim ku ji bo Ocalan girîng e ku dibêje ‘Ez xwedî bi hêz im ku vê pirsgirêkê çareser bikim’ û divê ev bi baldarî were nirxandin."
'Ji bo çareseriyê divê tecrîd bê rakirin'
Parêzer Eren Keskîn, destnîşan kir ku beriya her tiştî divê tecrîda li girtîgeha Îmraliyeyê bê rakirin û wiha dawî li axaftina xwe anî: "Ocalan divê bikaribe dengê xwe bide bihîstin. Pêdivî ye ku ew bikaribe dengê xwe ji hêla girseyan ve bêyî hewcedariya wesayîtek were bihîstin. Û ez di wê baweriyê de me ku eger derfeta bihîstina dengê wî bê dayîn, di çareserkirina pirsgirêka kurdî de gaveke girîng bê avêtin. Em hemû aştiyê dixwazin, ji ber vê yekê kes di hawîrdora pevçûnê de kêfxweş nabe. Bi gotineke din, gelek ji me û malbatên gelek ji me zirar dîtin. Ji ber vê yekê divê ev pirsgirêk niha çareser bibe. Ji ber vê yekê jî berî her tiştî divê tecrîta li Îmraliyê bê rakirin.”