ENQERE - Hevseroka HDP'ê Sultan Ozcan li ser girîngiya banga Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan axivî û got ku jin ne tenê divê bibin piştgir, lê di heman demê de bibin mijarên damezrîner ên rasterast di avakirina aştiyê de û bang li rêxistinên jinan kir ku ji bo civakek demokratîk û aştiyek mayînde berpirsiyariya çalak bigirin ser xwe.

 

"Banga ji bo Aştî û Civaka Demokratîk" a ku Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan di 27ê Sibatê de kir, ji aliyê gelek kesan ve wekî "banga sedsalê" hate hesibandin. Bi vê bangewaziyê ve hate tekez kirin ku beşdariya rasterast a gel di pêvajoyê de di avakirina aştiyê de diyarker e.

 

Sultan Ozcan, Hevseroka Partiya Demokratîk a Gelan (HDP), ku beşdarî hevdîtinên ku ji hêla Partiya Wekhevî û Demokrasiyê ya Gelan (DEM) ve hatine destpêkirin bû, der barê pêvajoyê de nirxandin kir.

 

'Divê bingeha yasayî û siyasî bê avakirin'

 

Sultan Ozcan, ku tekez kir ku divê rêxistinên jinan û desteyên demokratîk ên ku dixwazin jiyaneke demokratîk birêxistin bikin mijara pêvajoya aştiyê bin, diyar kir ku di hevdîtinên bi partiyên siyasî re de, ji bo beşdarbûna bi bandor a Parlamentoyê di pêvajoyê de lihevkirinek hatiye kirin û got, "Em dizanin ku piştgiriya hevbeş a siyasetmedarên ku dixwazin jiyaneke demokratîk birêxistin bikin, desteyên demokratîk, rêxistinên jinan û ekolojîk di pêvajoyê de şertê bingehîn e ku bibin mijara pêvajoya aştiyê. Di hevdîtinên ku bi hemî partiyên siyasî yên ku di parlamentoyê de temsîl dibin - tevî partiyên desthilatdar - re hatine kirin de, ji bo beşdarbûna bi bandor a Parlamentoyê di pêvajoyê de, avakirina bingehek siyasî û yasayî ji bo aştiyê û pêşxistina rê û derfetan ji bo avakirina komîsyonek li ser bingeha pirrengiyê, lihevkirinek hatiye kirin ku dikare wekî pêşkeftinek sozdar ji bo pêşeroja me were nirxandin."

 

Avakirina aştiyê pir girîng e

 

Sultan Ozcan diyar kir ku wan bi komên siyasî û civakî re hevdîtin kirine û got, "Ji bo civakîbûna aştiyê û vekirina rêya civaka demokratîk, pêdivî ye ku piştgiriya parlamentoyê ji bo vê fonksiyona demokratîk were şopandin û zext were kirin. Di hevdîtinên me de, wan meraq û fikarên xwe yên cûrbecûr li ser nebûna baweriyê bi hikûmetê re di warê bilindkirina zemînê de ji bo ku hesreta civakê ya ji bo aştiyê bi demokrasiyê re pêk bê, anîn ziman. Em dikarin bibêjin ku em hemî hewceyê aştiyê ne, ku divê zemîna demokratîk ji bo aştiyê mayînde be were vekirin."

 

Mafê hêviyê jixwe pêvajoyek e ku divê were şopandin

 

Sultan Ozcan diyar kir ku mafê hêviyê heta niha nehatiye bicîhanîn binpêkirineke yasayî ye, da zanîn ku ev bang dê di vekirina rêyên avakirina edaletê de fonksiyoneke girîng be û bi van gotinan berdewam kir: "Biryarên Dadgeha Mafên Mirovan a Ewropayê (DMME) yên derbarê mehkûmiyetên bi heman rengî de hene, ku ne tenê bi Birêz Abdullah Ocalan ve sînordar in. DMME'yê bangeke zelal li pergala dadweriya Tirkiyeyê kiriye ku divê 'mafê hêviyê' ji bo girtiyan piştî 25 salan were naskirin. Ev jixwe normeke yasayî ya gerdûnî ye ku divê were bicîhanîn. Eşkere ye ku naskirin û bicîhanîna vî mafî dê di çarçoveya pêvajoya çareserî û aştiyê de beşdarîyên pir girîng bike. Ger bi muxatabekî re danûstandinek tê kirin, pêdivîyeke bingehîn e ku pêşî gavên pêwîst werin avêtin da ku şert û mercên danûstandin û jiyanê yên wan guncav bin. Peyama Birêz Ocalan a 'Ez ji bo xwe tiştekî naxwazim' ji raya giştî re hate destnîşankirin û hate tekezkirin ku divê şert û mercên danûstandinê di vê pêvajoyê de bi lez û bez werin peydakirin. Mafê hêviyê jixwe mafekî bi dest xistî ye û gotina ku divê ti astengî li pêşiya wê nebin, bi zelalî nîşan dide ku jiyaneke ku ji bo aştiyê tê xerckirin xwedî cihekî bi rûmet, watedar û rêzdar e.”

 

Kanalên azadiya rêxistinbûn û îfadeyê dê bi aştiyê vebin

 

Sultan Ozcan diyar kir ku aştî rê li ber civakeke demokratîk vedike û got, "Aştiya rastîn dê rê li ber civakeke demokratîk veke; ew ê demokratîkbûna Tirkiyeyê û berfirehkirina kanalên rêxistin û azadiya derbirînê ji bo hemî beşên civakê gengaz bike. Di warê avakirina zemînek siyasî de ku em bikaribin çarenûsa xwe bi destên xwe diyar bikin."