ENQERE - Meclîsa Jinan a HDP’ê plansaziya xwe ya serdema nû diyar kir û got: "Dê di sala 2021'î de têkoşîna me ya azadiya jinan hin bêtir mezin bibe. Wê têkoşîna me li nav partiyê, li derve, li Meclîsê, li malan, li zanîngehan, fabrîkayan, li zeviyan, li meydanan bidome û em ê li dijî serdestiya zilaman li ser piya bin." 

 

Meclîsa Jinan a Partiya Demokratîk a Gelan (HDP) ji bo xeta têkoşîna xwe ya polîtîk a serdema nû diyar bike di 27’ê kanûnê de bi awayek online civîn li dar xist û encamnameya civîna xwe weşand. Daxuyanî bi ser navê “Wê sala 2021’an bibe sala mezinkirina têkoşîna azadiya jinan” hat weşandin. Di daxuyaniyê de hat gotin wan civîna xwe diyarî Hevseroka Kongreya Civaka Demokratîk (KCD) Leyla Guven a di 22’yê kanûnê de hatibû girtin kirine. 

 

Di encamnameyê de hat destnîşankirin ku sala 2020’an ji sepanên dij hiqûqî bigire heta pandemiyê di gelek mijaran de salek zor bû û ew ê di sala 2021’an de têkoşîna azadiya jinan hin bêtir mezin bikin. Encamnameya Meclîsa Jinan a HDP’ê wiha ye: 

 

'Dê berxwedan mezin bibe'

 

“Pergala kapîtalîzmê û netew dewlet a vê pergalê birêve dibe, ev demek dirêj e li dinyayê krîzan pêk tîne. Ev krîz di pandemiyê de hat bikaranîn û tenduristiya gelan tune hat hesabandin. Dixwazin vê krîzê bi raçavkirina serymayeyê aş bikin. Îqtîdarên li tevahiya dinyayê pandemiyê ji xwe re kir wek fersend û serdestiya zilam û otorîteriyê hin zêdetir bi hêz kir. Tevgerên jinên cîhanê û tevgerên femînîst li dijî vê têkoşîna xwe mezin kir. Ji bo me jinan sala 2020’an bû sala têkoşîn û berxwedanê. Wê ji niha şûn ve jî ev têkoşîn û berxwedan mezin bibe. Em ruhê berxwedan û têkoşînê ji 25’ê Mijdarê heta 8’ê Adarê bimeşînin. 

 

Bi krîza kapîtalîzmê ya li welatê me re 18 sal in îqtîdara AKP’ê jî vê krîzê kûrtir dike û siyasetek ku alîgariya şer û zilaman dike birêve biriye. Bi vê siyaseta AKP’ê re tundî û zext zêde bûne. Barê krîzê dane ser milê me jinan. Jin li aliyekî bêkar tên hiştin li aliyê din jî mehkûmî her cûre karên erzan tên kirin. Karûbarên xwedîkirinê û kedê tevahî didin ser pişta jinan. Tundiya zilam zêde dibe û bi bêcezakirinê tê xelatkirin. 

 

Bloka AKP û MHP'ê lawaz bûye 

 

Niha bloka AKP û MHP’ê lawaz bûye. Çareya xwe di tayînkirina qeyûman de, dabeşkirina pergala me ya hevserokatiyê, destekftiyên jinan û êrişkirina ser Peymana Stenbolê de dibîne. Îqtîdar tevahiya welat bi qeyûman birêve dibe. Herî dawî jî yasayek derxist da ku qeyûman deyne ser rêxistinên civakî yên sivîl. Îqtîdar adeta dixwaze welat bi ‘Komara Qeyûm’ birêve bibe. 

 

Dengê me li her qadî bilind bû 

 

Me wek jinên HDP’ê li kuçe, meclîsê, li zeviyan, fabrîkayan û li her qadê jiyanê li gel jinan cih girt û me bi hev re dengê xwe bilind kir û gotina xwe kir. Li dijî destavêtin û destdirêjiyê me serê xwe rakir û me li dijî polîtîkaya bêedaletiyê û bêcezakirina kiryaran dengê xwe bilind kir û li dijî daraz û îqtîdara ku zilaman diparêze derketin û me edaleta rasteqîn parast. Em ê ji têkoşîna xwe paş de gav neavêjin. Em li cem her jinên ku bi tundî û êrişan re rûbirû dimînin cih digirin û em ê têkoşîna xwe bi wan re mezin bikin. 

 

Me daxwaza budçeyek wekhev kir 

 

Me li dijî budçeya rant û talanê dengê xwe bilind kir û daxwaz û israra xwe ya budçeyek wekhev anî ziman. Em bûn dengê hemû jinan. Em li dijî budçeya alîgir û rantê derdikevin û li cem jin, ciwanên keda wan tê xwarin û feqîran cih digirin. Em wan budçeyek ku her kesî difikire diparêz in. Me ji bo jinan her cûre pêşniyazên ku keda wan were dîtin kir. 

 

Li Başûr û Rojava siyaseta dijminatiyê...

 

Îqtîdarê tenê ne li hundir li Başûr û Rojavayê Kurdistanê jî siyasetek li dijî kurdan birêve bir. Îqtîdar dixwaze destkeftiyên kurdan tune bike û berê kurdan bide hev û şerek navxweyî derxe. Jinan îradeya xwe ya azadî û aştiyê ku ji bo yekîtiya neteweyî danîn holê a rast dê li Rojhilata Navîn di sedsala 21’an qezencan pêk bîne. 

 

Divê guh bidin daxwazên girtiyan 

 

Bi sedema pandemiyê yasaya înfazê derxistin û qatil, tecawizkar, êrişkar, mafyayan serbest berdan. Girtiyên têkoşînek rûmet didin jî nehatin berdan û girtîh atin hiştin. Girtiyên siyasî hin bêtir hatine tecrîdkirin. Li girtîgehan polîtîkaya tecrîd, şer, polîtîkayên neçareserkirin û binpêkirina mafan ên îqtîdar birêve dibe didome. Girtiyan li dijî van polîtîkayên wan dest bi greva birçîbûnê kirin. Grevê mehek li pey xwe hiştiye. Grevên birçîbûnê hêj ku negihîştiye astek xeternak divê demildest daxwazên girtiyan werin bersivandin û çareserkirin. 

 

Girtina Leylayê tê wateya tirsê 

 

Hevala me Leyla Guven dij hiqûqî û qanûnî  hat girtin. Em sedema vê biryara girtinê dizanin. Çimkî îqtîdar ketiye nava tirsê. Bi rêya darazê dide girtin. Ev biryar ji bo me ne biryar e û em vê biryarê nas nakin. Wek ku Parlamentera me ya Colemêrgê Leyla Guven got li hundir jî li derve jî em ê têkoşîna xwe li her deverêbidomînin. 

 

Salek dijwar bû

 

Sala 2020’an ji sepanên dij hiqûqî bigire heta pandemiyê û di warê gelek mijaran de salek gelek zor bû. Lê tevî vê yekê jî em wek jinan li tevahiya welatan têkoşîna xwe mezin kir. Wê di sala 2021’an de têkoşîna me ya azadiya jinan hin bêtir mezin bibe. Wê têkoşîna me li nav partiyê, li derve, li Meclîsê, li malan, li zanîngehan, fabrîkayan, li zeviyan, li meydanan bidome û em ê li dijî serdestiya zilaman li ser pêya bin. Jiyana meya nû ya civakî ya îdeal ku li ser bingeha azadiya jin û wekheviya zayendî ye wê bibe rêbera sedsala bê.”