Rabia Önver

 

COLEMÊRG - Gever’e bağlı Şişemzinan köyünde berivanlık yapan kadınlar, gıda ve mazot fiyatlarına gelen zamlar nedeniyle emeklerinin karşılığını alamadıklarını belirterek, ekonomik krize yönelik somut ve kalıcı çözümler talep etti.

 

Colemêrg’in Gever (Yüksekova) ilçesine bağlı Şişemzinan köyünde yaşayan berivan kadınlar, ağırlaşan ekonomik krizle birlikte hem üretim hem de yaşam savaşı veriyor. Erkeklerin çoğu şehir dışına çalışmaya giderken, yaylada kalan kadınlar hem evin yükünü taşıyor hem de süt, peynir ve tereyağı üretmeye çalışıyor. Ancak artan maliyetler, özellikle mazot zamları, üretim pratiğini tehdit ediyor.

 

 

Emeklerinin karşılığını alamıyorlar

 

Yaklaşık 30 yıldır berivanlık yapan Ayşe Kızıldağ, berivanlık dışında köy işleriyle de uğraştığını, emek verdiğini fakat emeğinin karşılığını alamadığını söyledi. Ayşe Kızıldağ, “Eskiden yaylaya gelmek çok daha zordu, koşullar şimdi iyileşti. Eskiden yürüyerek geliyorduk, sütleri sırtımıza alıp köye kadar götürüyorduk. Şimdi araçla gelip gidiyoruz ama bu da ayrı bir masraf oluyor. Sütümüzle yoğurt ve peynir yapıp satıyoruz. Bu yıl sütün kilosunu 50 TL, peynirin kilosunu ise 250 TL’den satıyoruz. Gıdaya ve mazota zam geldikçe biz de mecburen zam yapmak zorunda kalıyoruz. Bu krizin bir an önce son bulmasını istiyoruz ki biz de geçinebilelim” dedi.

 

Zararına satış

 

Sabahın erken saatlerinde uyanıp köydeki ev işlerini yaptıktan sonra yaylaya gittiğini belirten Fadile Turgut, köy yaşamının zorluklarının yanı sıra güzelliklerinin de olduğunu dile getirdi. Fadile Turgut, “Saat 11.00’da yaylaya geliyoruz, saat 15.00’da dönüyoruz. Köye döndüğümüzde ev işleri ve çocuklarla ilgileniyoruz. Evimizin geçimini sağlamak ve çocuklarımıza bakabilmek için çalışıyoruz. Sütü sattığımızda çoğu zaman karşılığını alamıyoruz, hatta bazen zararına satmak zorunda kalıyoruz. Sütün kilosunu 50 TL’den satıyoruz ama yetmiyor. Çobanın maaşı var, buraya geldiğimiz aracın yakıt parası var, derken elimizde bir şey kalmıyor. Merkeze gittiğimde bazı ihtiyaçlarımı karşılayabiliyorum ama çoğunu alamıyorum. Hepimiz birlik olursak bu ekonomik krize karşı bir çözüm bulabiliriz” diye belirtti.

 

 

‘Barış sağlansa, ekonomik kriz de düzelir’

 

Yıllardır köyde her işi yaptığı gibi berivanlık da yaptığını belirten Zarife Turgut, tek geçim kaynakları olan berivanlıkta zorlandıklarını, bu yüzden geçinemediklerini söyledi. Zarife Turgut, “Sütümüzü yoğurt, peynir ve cacık yaparak isteyenlere satıyoruz. Sattığımızda ancak yaptığımız masrafları karşılayabiliyoruz. Barış sağlansa, ekonomik kriz de düzelir. Bizim yaşadığımız sorunlar da son bulur. Herkes geçimini sağlayabilir” diye konuştu.

 

 

‘Geçimimizi sağlayamıyoruz’

 

Berivanlığa çocuk yaşta annesiyle birlikte başladığını anlatan Şirin Engüdar, kadınların her yerde çok emek harcadığını fakat emeklerinin çoğu zaman görünmediğini söyledi. Şirin Engüdar, “Köydeki yaşam zor ama güzeldir. Her şeyimizi kendimiz ürettiğimiz için bu güzelliği yaşıyoruz. Hem ev işlerini yapmak hem de koyunlarla ilgilenmek bizi zorluyor ama mecbur kalıyoruz; başka çaremiz yok. Sütümüzü yoğurt ve peynir yapıp satıyoruz ama yaptığımız masrafı karşılamıyor, bu yüzden idare etmek zorunda kalıyoruz. Köyde başka iş imkânı da yok. Şehre taşınmak istemiyoruz, bu nedenle mecburen bu şekilde geçinmeye çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.