Elfazî Toral

 

STENBOL - Avûkate Sîdar Perçîn dîyar kerd ke şîdet hetê ekonomî, komelê polîtîk, kûltûrê zafhetî yo û va, bêcezaverdayîş zî şikdaran bi hêz keno û va: “Semedo ke na zincîre bêro şikinayîş, ganî polîtîkayê asayîşî-pawitişî bêrê zêdekerdiş û huqûq pê bêro.”

 

Şîdetê cinîyan ser her ke şino zêde beno û îqtîdar vera ke vernîya nê pado, caardişê ke şîdet zêde kenê, keno cuye. Goreyê çeteleyê şîdetî yê JINNEWS’î aşma tebaxe de 28 cinî, 5 tutî ameyê qetilkerdiş. Sewbîna 25 cinî û 7 tutî zî bişik dinyaya xo bedelnayî. Endama Komîsyona Cinîyan ê Komeleya Huqûqnasê semedê Azadîye (OHD) avûkate Sîdar Perçîn derheqê babete de qisey kerd.

 

‘Şîdetê camêrdan yeno meşrûkerdiş’

 

Sîdar Perçîn dîyar kerd ke qetilkerdişê cinîyan parçeyêk şîdetî yê esasê xo cinsîyetê komelî ra gêno û va: “Hukm camêrdo makul esas gêno. Şikdar hêrsê xo keno sebeb û ceza yena waştiş. No şîdet meşrû keno û cuya cinîyan zî nêvînaye yeno. Cinîyan erzenê planê diyîne. Pratîkê hukmî de ne şikdar, cinî yenê cipersayîş. Cuya cinîyan yena cipersayîş. Ancî vanê hişê camêrdî sereyê ey de nêbî, coka vera danê. Şîdetê camêrdî yeno normalkerdiş û cuya cinîyan zî nêvînenê.”

 

Tesîrê zefhetî yê şîdetî

 

Sîdar Perçîn dewam de va: “Tutê ke benê şahidê şîdetî, bi hawayêko negatîf tesîr benê. No zî şîdet zêde keno û meşrû keno. Bi kilmî çareserîya na rewşe, tena wareyêk ra nêbena. Sebebê huqûqî, ekonomî, çapemenî û xeylêk bînî est ê. Ganî nê hetî ra wendişêk baş bêro kerdiş û her wareyî de gamê bi qerar bêrê eştiş. Semedê têduştîya cinsê komelî, ganî perwerdeyî bêro dayîş. Semedê na zincîre bêro şikitiş ganî polîtîkayê asayîş- pawitişî bêrê zêdekerdiş û huqûq pê bêro.”

 

Ziwanê çapemenîye

 

Sîdar Perçîn tewr peyîn wina va: “Ganî cezayê giran bêrê dayîş. Ganî reformê hukmî pê bêrê. Ganî cezayî nerê vistiş. Hemverê na zincîre de ganî cinî şîdetî ra bêrê pawitiş û hetê şikdaran de ca nêro girewtiş. Ganî ziwanê xo bivurno û muxabirîyêk ke şikdaran paweno esas nêgîro. Pêwa nê ganî cinî bi mekanîzmayan bawer bikerê. Ganî dewlete; tehdîd, taqîbkerdiş û plankerdişî taqîb bikero. Ganî ma pêro bikewê binê asayîşê qanûnî.”