WAN - Parlamentera DEM Partîye ya Agirî Nejla Demîr, dîyar kerd ke hemverê şîdetê cinîyan de têkoşînê pêroyî semedê cinîyan lazim o û vat: "Sazgeh û rêxistinê cinîyan yê hemverê şîdetê cinîyan ser o têkoşîn kenê bêrê destekkerdiş û ganî butçeyê cinîyan bêro amadekerdiş. Semedê bidestkerdişê nê pêrûnan, ganî ma xo bi rêxistin bikerê."

 

Tirkîya û Kurdistan de roj bi roje qetlîamê cinî û tutan zêde benê. Goreyê bîlançoyê şîdetî yê serra 2024ine ê ajansê ma weşan kerdo, 358 cinî û 43 tutî ameyê qetilkerdiş, 221 cinî û 31 tutî bi şik dinyaya xo bedelnayî. Polîtîkaya hukmatî zêdebîyayîşê kiştişê cinîyan de faktorê sereyîn o. Wexto ke heqê bidestkerdişî yê cinîyan yenê hedefgirewtiş, polîtîkaya bêcezakerdişî hema vaje destek dano qirkerdişê cinîyan.

 

Parlamentera Partîya Têduştî û Demokrasî (DEM Partî) ya Agirî Nejla Demîr, derheqê zêdebîyayîşê qirkerdişê cinîyan û polîtîkaya bêcezaverdayîşî ajansê ma JINNEWS’î rê qisey kerd. 

 

'Ma zanê ke cinî bi tesadufî nêmirenê'

 

Nejla Demîr, dîyar kerd ke dewlete bi polîtîkaya ke 23 serrî dewam kena, qirkerdiş cinîyan ser o zêde bîyo û vat: “Qirkerdişê cinîyan problemêk ke pêro dinya de kûr beno yo. La Tirkîya de hîna zêde bidej bîyo. Ganî ma hîna zêde serê kiştişê cinîyan ê bişik qisey bikerê. Xeylê rey kewtişê balkone yê bi tesadufî yeno vatiş. Xeylê xo bişik ê. Pêwa ke bi dayeyan yeno îspatkerdiş ke xokiştişê cinîyan beno nîşaneyê teda û şîdetî û raştîya ke xeylê cînayetan bi nameyê 'întîxar'î yenê girewtiş, mergê ke sey xokiştişî ameyê tomarkerdiş, ganî bi taybetî bi kûrayî bêrê cigêrayîş." 

 

'Polîtîkaya bêcezakerdişî sûcdaran teşwîq keno'

 

Nejla Demîr da dîyar kerd hukmat bi polîtîkaya bêcezakerdişî sucdaran teşwîq keno û vat: “Bi antişê Peymana Stenbolî û munaqeşeyê serê madeyê 6284ine dir rayîr ver bi zêdebîyayîşê her tewir şîdetê cinî akerd. Derheqê kiştişê cinîyan ra agahî nîna girewtiş. Wezaret nê dayeyan nêgîno û rayaumûmî agahdar nêkeno. Tena dayeyê ke est ê, ma çapemenîye de bi dest kenê. No bi tena sereyê xo giranîyê meseleyan eşkera keno. Nê pêro sebebê ke Tirkîya de şîdet cinîyan ser o zêde bibo."

 

Xorêxistinkerdişê dorê 'Jin Jiyan Azadî' 

 

Nejla Demîr dewam de wina vat: "Eke ma zêdeyêr bi rêxistin bibê û pîya têkoşîn bikerê, ma do hemverê her çî de bibê qalxan. Ganî ma dorê paradîgmaya 'Jin Jiyan Azadî' ke bîya unîversal û açaryaya paradîgmaya xoverdayîş û bîyayîşê cinî pawena de kom bibê. Sere de cinîyê ciwanî hemverê polîtîkaya şerê taybetî de ganî xo bi rêxistin bikerê. Amancê ma yê sereyîn o yo ke ma dorê na felsefe de bibê yew, ma nêkerê xo vîr ra ke yewin xelasîya cinîyanê Rojhelatê Mîyanên paradîgmaya ‘Jin Jiyan Azadî’ ya."

 

'Semedê vernîya şîdetî bêro padayîş ganî kerdoxî bêrê cezakerdiş'

 

Nejla Demîr qiseykerdişê xo wina qedêna: “Helbet semedê têkoşînê hemverê şîdetê cinî ser polîtîkayêke pêroyî rê lazimî est a. Ganî îstîhdamê cinîyan bêro zêdekerdiş. Ganî qanûnê bi hûmara 6284ine ke semedê cinîyan temînatê qanûnî yo, bi pêro madeyê xo bi temamî ca bîyarê. Ganî destûr nêro dayîş ke mêrdeyê ke sûcdarê şîdetî yê, kêmkerdişê rewşa başe ya ceza ra feyde bigîrê û semedê vernîgirewtişê şîdetî ganî nê mêrdeyî bêrê cezakerdiş. Ganî prensîbê hemserekî û temsîliyetê têduştî destûrê bingehîn de bêrê garantîkerdiş. Sazgeh û rêxistinê cinîyan yê ke hemverê şîdetê cinîyan ser o têkoşîn kenê, bêrê destekkeriş û pîya butçeya cinîyan bêro amadekerdiş. Semedê bidestkerdişê nê pêrûnan ganî ma xo bi rêxistin bikerê. Sey cinî ganî ma her wareyî de û her cayî de bi hawayêkê rêxistinbîyaye têkoşîn bikerê.”