‘Hukmatê Şamî cinîyan çin hesibneno’

  • 11:26 19 Nîsane 2025
  • NAROJANE
 
Derya Ren
 
RIHA - Sereka Komîteya Cinîyan ê Vakur û Rojhelatê Sûrîye Adalet Omerî derheqê pêşnûmeyê Desturê Bingehîn ke hukmatê Şamî yê demkî amade kerd de qisey kerd û va, desturêk bingehîn yê yewperestî ameyo amadekerdiş û derheqê cinî de tu çîyêk çin o.
 
Badê rejîmê Baasî 8ê kanûne de ame rijnayîş, Sûrîye de prosesêk newe dest pêkerd. Pêrodayîşê Sûrîye dewam kenê û 13ê adare de bi îmzayê Serekkomarê Komara Erebî yê Sûrîye pêşnîyazîyêk Desturê Bingehîn yê 53 madeyî ame îlankerdiş. Goreyê madeyê pêşnîyazî de ganî dînê serekkomarê welatî îslam bo û madeyê 4ine de zî ziwanê fermî ganî erebî bo. Heto bîn ra madeyê 20ine de zî yeno vayiş ke ganî keye bêro pawitiş la derheqê cinî de tu çîyêk çinbî.
 
Sereka Komîteya Cinîyan ê Vakur û Rojhelatê Sûrîye Adalet Omer derheqê pêşnîyazî de Desturê Bingehîn ke hukmatê Şamî yê demkî hazir kerd de JINNEWS’î rê qisey kerd.
 
Adalet Omer bale ant serê çalakîyê netîceyê serewedaritişê 2011ine de Sûrîye de ameyê detspêkerdiş û wina va: “Heqê şarê ke Sûrîye de ciwîyayîne, çinbî. Rijnayîşê rejîmî dir şar vejîya kuçeyan û keyfweşî ard ziwan. La hukmato newe ame, sey sîstemê verê bi fehmêk yewperest nêzdî beno. Hukmatê demkî yê Şamî pêşnîyazîyê desturê bingehîn yê neweyî hazir kerdo de şarê Sûrîye qebûl nêkeno. Nê semedî ra şar vejîya kuçeyan. Nika netîceya cigêrayîşê ameyê kerdiş de 17 netewî herra Sûrîye ser o yê. Eke 16 netewî bêrê înkarkerdiş û yew netewî bêrê qebûlkerdiş, na rewşe bêşik nîna qebûlkerdiş.”
 
‘Derheqê cinîyan de tu çîyêk çin o’
 
Adalet Omer dîyar kerd ke kes nê, ganî sîstem bivuryo û wina va: “Demokratîkbîyayîşê sîstemî muhîm o. Lazimîya Rojhelatê Mîyanên bi demokratîkbîyayîşî est a. Dersê ke ameyê vetiş nê yê; sîstemê merkezî yê Rojhelatê Mîyanên şarî rê tu feyde nêdano. Pêşnîyazîyê desturê bingehîn yê ameyê hazirkerdiş, xêrcê ereban kes qebûl nêkeno. La Sûrîye tena netewêk nêciwîyenê. Derheqê cinîyan de tu çîyêk çin o.”
 
Xebata destûrê bingehîn yê cinîyan
 
Adalet Omer dîyar kerd ke Vakur û Rojhelatê Sûrîye dd xebata desturê bingehîn ê cinîyan di serrî yo dewam keno û va: “Ma ameyî peynîya xebatanê xo. Ma cinî desturêk bingehîn ê demokratîk wazenê. Semedê cuyêka azad ferz o. Cinî cepheyê vernî yê şorişê Rojawanî de ca girewtî, wazenê heqê xo mende bikerê û mercê qerarî de ca bigîrê. Hukmatê Şamî wazeno cinîyan rolêk diyarkerde de heps bikero. Ma cinî a rêxistibîyayîşê xo awan bikerê û hemverê nê rolan vejîyê.”