NAVENDA NÛÇEYAN - TJA'yê bal kişand ser têkçûna pergala tenduristiyê û got: "Di vê çarçoveyê de em hemû pêkhate û civaka xwe vedixwînin hestiyariyê û li dijî çeteyên Yenîdogan û pêkhateyên din ên bi vî rengî."

 

Tevgera Jinên Azad (TJA) derbarê pirsgirêkên di pergala tenduristiyê de derketî holê daxuyaniyeke nivîskî da.

 

Daxuyaniya ku hat dayîn wiha ye:  

 

"Dîroka pergala serdest a mêr û kapîtalîst di heman demê de dîroka zihniyeta ku hewl dide hebûna jinê kontrol bike ye. Di destpêka polîtîkayên wan de îstîsmara bêdawî ya bedena jinê ye. Hem polîtîkayên malî yên pergala serdest û hem jî çanda destavêtinê bi piranî bi bedena jinê dihat meşandin. Li şûna bîr û îradeya azad a jinê, pergala xwe li ser rêgezên pergala xwe, avakirina jintiya meqbûl û krîza ku li ser hebûna jinê diafirîne esas digire. Her çend navên wan bi hezaran sal in guherîbin jî, pratîka wan neguheriye.

 

Rêbazên curbecur xistine meriyetê

 

Yên ku dibêjin divê jin welidîne, yên ku biryarê didin ka dê çend zarokan bînin dinyayê, yên ku diyar dikin ku di dema ducaniyê de dê çawa tevbigerin û yên ku rêgezên ji bo mezinkirina zarokên nûbûyî destnîşan dikin, yên şer dikin. Li ser jiyana civakî di şexsê jinê de. Armanca wan ew e ku bi hînkirina neteweperestî, olperestî û zayendperestiyê her zarokê ku ji dayik dibe bibe paytexta şer. Mîna ku ev ne bes be, di pêvajoyên beriya zayînê de netew-dewletên Modernîteya Kapîtalîst ji bo ku karibin gelek qazancên xwe bi dest bixin, rêbazên curbecur xistine meriyetê.

 

Vê bûyerê nîşan da ku zîhniyeta qirêj li her aliyê jiyanê belav bûye. Zîhniyeta dewleta çete ya ku mafê herî bingehîn ê jiyanê jî dike qurbana qezencê, civakê bê refleks dihêle, her kuştin, îstîsmar û fesadiyê biçûk dike, hê jî li ser desthilatdariyê dimîne. Eger ev bûyer bi awayekî adil bihata lêkolînkirin, wê çeteyên ku bi vê zîhniyetê hatine parastin, li pişt wê bihata dîtin.

 

Bedena jinê vediguhere eşyayek û tê firotin

 

Li gorî vê daxwaza qezenckirinê saziyên perwerde, tenduristî, aborî û zanistî têne çêkirin. Dibistanên taybet, nexweşxaneyên taybet an jî zanîngeh mekanîzmayên meşandina polîtîkayên Modernîteya Kapîtalîst in. Ji bo wan jin û pitik madeyên xav ên van mekanîzmayan in. Li aliyê din mafên bingehîn ên perwerde, tenduristî û jiyana di nava aştiyê de bêdestûr hatine hiştin. Ji bo jinan bûyîna zarokan bûye pîvana xwepejirandina civakê. Ev têgihîştinek gelemperî bûye ku yên ku zarok nakin an jî nikarin zarokan nehêlin û ne bes in.

 

Encameke din a vê ferasetê ew e ku jin bi buhayên giran têne kaş kirin navendên fertilîzasyona in vitro yên nexweşxaneyan. Cûdahiya çîn, pirsgirêka xizaniyê û taybetmendiyên çandî çi dibe bila bibe, hemû jin di nava van hîndekariyê de têne îstîsmarkirin. Fictiona kapîtalîzmê ku biha ye baş e; Dema ku bi reklam, parvekirinên medyaya virtual û gotegotan belav dibe, civak di nava vê xeyalê de tê kişandin û bedena jinê êdî li van qadan vediguhere eşyayek ku tê firotin.

 

Bazirganîkirina tenduristiyê 

 

Di warê jiyana ku bi van hemû hînkirin û avakirinê ve hatiye afirandin, bûyera çeteyên Yenîdogan xala ku xerakirina pergala tenduristiyê tê de ye nîşan da û careke din rewabûna analîzên me yên heta niha û bingeha têkoşîna me nîşan da. Bazirganîkirina tenduristiyê û projeya veguherîna tenduristiyê ya ku tenê li Tirkiyeyê ye, ne li ser tenduristiya gel e, di heman demê de zirarê dide tenduristiyê. Ev pergala ku rê dide avakirina komên çete yên li gorî berjewendiyên çînî, nebaş e. Tenduristiya gel bi çareserkirina sedemên bingehîn ên tenduristiya nexweş dikare were bidestxistin. Di pergala tendurustî ya berevajîkirî de, karûbarên tenduristiyê li şûna pêşîlêgirtina sedemên nexweşî li ser dermankirina encam-oriented têne pêşkêş kirin. Lênêrîna tenduristiyê êdî gihîştiye astekê ku ji bilî muayeneyên taybet ên li zanîngehan ne mimkûn e. Di vê hawîrdora krîzê de, em xizmetkarên tenduristiyê û civakê dixin rewşeke dijber; Armanc ew e ku bi afirandina tevliheviyê di derbarê esas û sedemên meselê de armancê tevlihev bikin. Ya ku divê di vî warî de sûcdar bê ragihandin hêza dewletê ye ku têgihiştina tenduristiyê ya kapîtalîst a neolîberal li ser me ferz dike.

 

Pergalek tenduristiyê ya wekhev

 

Weke TJA, qada me ya sereke ya têkoşînê ji destpêkê ve avakirina pergalek tenduristiyê ya wekhev, gihîştî, azad, jêhatî û bi zimanê zikmakî ye. Ji ber ku asta pêşketina zanîn û zanist û teknolojiyê ya kevnar a jinê di tenduristiyê de avakirina civakî-navendî ya jinê dixwaze. Sîstema tenduristiyê ya heyî pêwîstiyên civakî yên jinan pêk nayîne, berovajî vê tevdigere. Ji bo vê jî bedena jinê, îradeya welidandin an nedayikbûnê û vîna xwezayê ya jiyanê nikare radestî çete, mafya û biryarên navendî yên serdestiya mêr bê kirin.

 

Di nava siyaseta demokratîk de bidestxistina sûbjektîvîteya jinê bi tenduristiya bedenî, ruhî û zêhnî ya jinê pêkan e. Têkoşîna me ya li dijî pêkhateyên wekî çeteyên nûbûyî, divê weke parçeyek ji îdiaya me ya rêxistinkirina civakeke xwedî van nirxan û têgihiştina tenduristiyê ya li ser pîvanên exlaqî bê dîtin.

 

Di vê çarçoveyê de em hemû pêkhate û civaka xwe vedixwînin hestiyariyê û li dijî çeteyên Yenîdogan û pêkhateyên din ên bi vî rengî, ji cihê ku qirkirina jinê ya ji aliyê Modernîteya Kapîtalîst ve li dijî bedena jinê û hebûna jinê weke sûcekî civakî tê kirin, rawestin."