Derya Ren 

 

RIHA - Ekonomik kriz, Riha'daki pamuk üreticisi kadınların yükünü ağırlaştırıyor. Yükselen maliyetlere rağmen karın tokluğuna çalışan kadınlar, emeğin karşılığını alamamaktan ve borçlarını ödeyememekten şikayetçi. Kadınlar, krizle birlikte pamuk tarlalarında çalışmanın zorluklarının da  katlanarak arttığına işaret etti.

 

Ekonomik krizin her geçen gün derinleşmesi, kadınların iş yükünü de ağırlaştırıyor. Riha’nın Pirsûs (Suruç) ilçesine bağlı Kaplan ve Qubik köylerinde yaşayan kadınlar, günün erken saatlerinde ev işlerini tamamladıktan sonra pamuk tarlalarına giderek çalışmaya başlıyor. Ancak verdikleri emeğin karşılığını tam anlamıyla alamayan bu kadınlar, sadece karın tokluğuna çalışmak zorunda kalıyorlar.

 

Türkiye’nin pamuk üretiminde ön sıralarda yer alan Riha’da, Urfa Ticaret Borsası tarafından preseli pamuk fiyatı en yüksek 57 TL olarak belirlendi.

 

Öte yandan, görüştüğümüz bir ziraat mühendisi, 100 dönümlük pamuk ekimi için ortalama giderleri şu şekilde paylaştı: 3 bin kg taban gübresi 72 bin TL, 5 bin kg üst gübre 75 bin TL, ilaçlama 150 bin TL, mazot maliyeti 30 bin TL, sulama giderleri 350 bin TL, 300 kg tohum 48 bin TL, hasat için ise 80 bin TL.

 

Konuya ilişkin, Riha’nın Pirsûs ilçesine bağlı Kaplan ve Qubik köylerinde yaşayan kadınlar JINNEWS’e konuştu. 

 

 

Karşılığını alamamaktan şikayetçi 

 

Kendi ektikleri pamuk tarlasında çalışan Gülizar Karak, pamuk yetiştiriciliğinin masraflarının çok yüksek olduğunu söyledi. Gülizar, “Masraflar her ne kadar fazla olsa da verimlilik çok düşük. Sulamasından kazmasına kadar her şey ayrı bir masraf. Ayrıca artık makinelerle hasat yapıldığı için biz sadece kısmen toplama yapıyoruz. Örneğin, makine tarlanın kenar kısımlarını temizleyemediğinden hâlâ insan emeğine ihtiyaç duyuluyor. Borçların altından kalkamıyoruz. 30 dönüm ektik ama masrafları nasıl karşılayacağımızı bilmiyoruz. Normalde işçi tutmamız gerekiyor, ancak bu daha fazla masraf demek. Çalışıyoruz ama emeğimizin karşılığını alamıyoruz” dedi.

 

Maliyet fazla 

 

Eskiden köylerde imece usulü çalıştıklarını belirten Gülizar, “Artık köylerde imece usulü de kalmadı. Herkes ekonomik kriz nedeniyle kendi derdine düşmüş. Bu tarlaya 4 defa kazma yaptık, 4 defa gübre verdik, 5-6 defa ilaçlama yaptık. İlaçlar çok pahalı, gübre de aynı şekilde. Masraflarımızı karşılamıyor, ama yine de uğraşıyoruz. Geçen yıllarda kâr ediyorduk, çünkü o zaman kullandığımız ilaçlar ve gübre daha ucuzdu. Şimdi ise borçlu çıkıyoruz” diye kaydetti. 

 

Tarlada çalışmanın zorlukları 

 

Gülizar’ın kızı Aşitî Karak ise pamuk tarlasında çalışmanın zorluklarına işaret ederek, yaşıtlarının normalde okulda olduğunu, ancak ekonomik sıkıntılar nedeniyle kendisinin okulu bırakmak zorunda kaldığını söyledi. Aşitî, “Hem evde iş yapıyorum, hem de tarlada pamuk topluyorum. Tüm bunları yapmak gerçekten zorlayıcı” ifadelerini kullandı.

 

 

‘Kendi topraklarıma dönmek istiyorum’

 

Kobanê’ye yönelik DAİŞ saldırılarının yaşandığı süreçte Riha’ya geldiğini dile getiren Xanim Memo, yaşını tam olarak bilmediğini, ancak 60 yaşın üzerinde olduğunu söyledi. Xanim, “Çocuklarımdan biri Avrupa’ya gitti. Burada olanın da ekonomik durumu kötü, bu yüzden kendim çalışıyorum. Savaş başladı, Kobanê’de de huzur yüzü görmedik. Kendi topraklarıma dönmek istiyorum, ama bunu yapacak gücüm yok. Yoksa bu durumda kalmak istemezdim” dedi.

 

‘Pamuk toplamak zor, ama yapmak zorundayım’

 

Xanım, son olarak sözlerine şunları ekliyor: “Yaşım ilerlemiş olmasına rağmen çalışmak zorundayım. Çocuklarım, kendi geçimlerini sağlamakta zaten zorlanıyor. Pamuk toplamak ağır bir iş, ama mecburum. Kendi başıma kaldım.”