WAN - Di lêpirsîna derbarê gerîlaya YJA STAR'ê Ekîn Wan a ku piştî hat qetilkirin bedena wê hat teşhîrkirin de li gel ku tu kes nehat cezakirin hîna jî lêpirsîn neqediya ye.

 

Gerîlaya YJA-STAR'ê Ekin Wan (Kevser Elturk), ku piştî di 10'ê Tebaxa 2015'an de li navçeya Gimgim ya Mûşê di pevçûnekê de jiyana xwe ji dest da, cenazeyê wê ji aliyê leşker û polîsan ve hate teşhîrkirin.  Lê sûcdarên ku cenazeyê wê teşhîr kirin 10 sal in nehatine cezakirin. Lê jin têkoşîna wê didomînin.

 

Bi fedakariya xwe tê naskirin

 

Ekin Wan ku di sala 1986'an de li gundê Navre yê navçeya Ebex a Wanê ji dayik bû, paşê malbata wêji ber sedemên aborî koçî Karşıyaka, taxek li navçeya Rêya Armûşê ya navenda Wanê kir. Ekin Wan ku li Kurdistanê mezin bû, hişmendiya neteweyî pêş xist. Wê ji xwendinê hez dikir û xwe da lêkolînê. Ekin Wan ku bi fedakariya xwe û xwezaya xwe ya şerker tê naskirin, di sala 2008'an de di encama hişmendiya xwe ya şoreşgerî de tevlî Tevgera Azadiyê bû.

 

Wê xwe bi bîrdoziya rizgariya jinan perwerde kir

 

Ekin Wan ku azadî wekî prensîbek qebûl kir, armanca wê ya herî mezin ew bû ku li kêleka rizgariya jinan rê li ber azadiya civakî veke. Wê ji 22 saliya xwe heta mirina xwe baweriya şoreşgerî parast. Ekin Wan ku di dema Tevgera Azadiyê de heft salan xwe bi bîrdoziya rizgariya jinan perwerde kir, dû re hat Gimgimê.

 

Cenazeyê wê hat teşîrkirin

 

Ekîn Wan di 10'ê Tebaxa 2015'an de li Gimgimê hat qetilkirin, cenazeyê wê hat teşîrkirin, û li ser medyaya dijîtal wêneyê wê hatin parvekirin. Li gorî vegotinên şahidan, leşker û polîsan pêşî guleyên ronîkirinê avêtine cihê bûyerê û dû re Ekin Wan hedef girtin û gulebaran kirine. Her çend rapora otopsiyê ya Ekin Wan ji raya giştî re nehat eşkerekirin jî hate gotin ku li dora stûyê wê şopên kindirê hebûne ku ev yek nîşan dide ku dibe laşê wê yê teşîrkirî bi kindirê hatibe girêdan û kaşkirin.

 

Walîtiyê şeş roj şûnda daxuyaniyek weşand

 

Ji ber ku bûyer bi lez li ser medyaya dîjîtal belav bû û bû sedema nerazîbûnê, daxuyaniya fermî ya yekem şeş roj şûnda ji Walîtiya Muşê hat. Walîtiyê di 16'ê Tebaxa 2015'an de daxuyaniyek weşand û li ser wêneyên ku ji medyayê re hatine weşandin axivî û got, "Lêpirsînek hiqûqî û îdarî li dijî kes an kesên ku ev wêne li ser medyaya civakî belav kirin ji ber ku ji aliyê raya giştî û walîtiya me nayên qebûlkirin, hatiye destpêkiri."

 

Mudurê emniyetê berpirsiyariya xwe red kir

 

Mudurê emniyetê  îdia kir ku kesek ji tîmê wî wêneyên ku hatine weşandin nekişandine, lê lêkolînerên cihê sûc dikarin bikişînin. Lêbelê, mudurê emniyetê îdia kir ku lêkolînerên cihê sûc ji "derve" hatine û ew nizane ew ji ku hatine.

 

Komeleya Mafên Mirovan (IHD) raporek amade kir

 

Ji bo raporkirina li ser rêjeya îşkenceyê û hişyarkirina rewşê, Komeleya Mafên Mirovan (IHD) komîsyonek ji bo lêkolînan li herêmê ava kir. IHD ku li ser bingeha lêkolînan raporek amade kir, di 4'ê Îlona 2015'an de rapor ji raya giştî re eşkere kir. Di raporê de wiha hat gotin: "Di şer û pevçûnên çekdarî de, tundiya li dijî jinan wekî amûrek şer tê bi kar anîn. Bi vî rengî, ne tenê tundiya li dijî jinan mijara gotinê ye li ser civakê jî texrîbat pêk tê. Li gorî qanûna Dadgeha Cezayê ya Navneteweyî, hemû cureyên tundiya li dijî jinan wekî 'sûcê şer' û 'sûcê li dijî mirovahiyê' têne hesibandin. Her çend Komara Tirkiyeyê ne endamê ICCPR be jî sûcê li dijî Kader Kevser Eltürk (Ekin Van) hatiye kirin, wekî ku qanûn pênase dike, sûcê şer e."

 

Gilî hat kirin

 

Piştî îşkenceyê, malbata Ekin Wan, digel parêzerên xwe, li dijî kesên berpirsiyar ên "heqaretkirina bîranîna kesekî" gilî kirin  Di gilînameyê de d her wiha şahidiya şahidan a li ser hebûna şopa kindirê li ser stûyê Ekin Wan di dema pêvajoya şuştinê de piştî ku cenazeyê wê ji Saziya Tiba Edlî ya Meletiyê (ATK) hat girtin, hebû.

 

Jinan ew li ser milên xwe hilgirtin 

 

Jinan şîna Ekin Wan danîn,ku li Goristana Karşiyakayê li bajarê wê yê jidayikbûnê Wanê li ser milên jinan hat definkirin. Jinên ku tabûta Ekîn wan hilgitin, wan meşek girseyî li dar xistin û dirûşmeyên wekî "Şehîd Namirin" û "Bijî Serok Apo" berz kirin. 

 

Ekin Wan li çaraliyê cîhanê hate bîranîn

 

Piştî îşkenceya li ser cenazeyê Ekin Wan, li çaraliyê cîhanê gelek xwepêşandan hatin lidarxistin. Îşkenceya ku ji hêla jinên ji her temenî ve hate şermezarkirin, li gelek welatan hate eşkerekirin. Di 23'ê Tebaxa 2015'an de, li Stockholmê, Swêdê, jinek Kurd bi xwe tazîkirinê xwe li ber Parlamentoyê îşkence şermezar kir. Wê wêneyên Ekin Wan ji bo nerazîbûnê jî li ber parlamentoyê danîn. Meclîsa Jinan a Ekin Van li taxa Villeneuve ya Parîsê, Fransa hate damezrandin.

 

'Ne sûcdar hatine girtin û ne jî hatine darizandin'

 

Hevseroka Komeleya Çandî  Hanim Kaya ya Piştgirî û Alîkariyê bi Malbatên ku Xizmên Xwe li Derguşa Şaristaniyan Winda Kirine (MEBYA-DER), êrîşa li ser cenazeyê Ekin Wan bi bîr xist û diyar kir ku êrîşa li ser cenazeyê Ekin Wan êrîşek li ser hemû jinan bû. Hanim Kaya, diyar kir ku ev nêzîkatî nêzîkatiya dewletê ya li hember jinan nîşan dide û got, "Hikûmetên li her çar perçeyên Kurdistan û Tirkiyeyê li dijî laşê jinan şer dikin. Îşkenceya li ser jinan û laşên wan, ku 10 sal in bênavber e, bi mînaka Ekin Wan gihîştiye lûtkeyê. Îşkenceya li ser jinan her tim hebûye, lê di 10 salên dawî de, ew zêde bûye. Çawa dikare laşê jinekê were teşhîrkirin, hetta di dema şer de jî? Gelo yên ku laşê wê teşhîr kirin û bi çapemeniyê re parve kirin hatin cezakirin? Walîtiya Mûşê wê demê lêpirsînek li ser bûyerê dabû destpêkriin. Lêbelê, dema ku em li 10 salên borî dinêrin, em dibînin ku tu gavên berbiçav nehatine avêtin. Sûcdar ne hatine tespîtkirin û ne jî hatine darizandin."