‘Polîtîka û qanûnî sucdaran rê cesaret danê’

2025-09-23 10:48:36


	 

	Pelşîn Çetinkaya

	 

	EDENE - Cemre Topal, endama koma Cigêrayîşê Cinsî û Huqûqî ke faktorê pey kiştişê cinîyan û polîtîkayê bêcezatî ercna û dîyar kerd ke problem sîstemê îqtîdarî û semedo ke qanûn bi hawayêk çalak nîno caardiş, vejêno werte.

	 

	Şîdet û qirkerdişê hemverê cinîyan ne tenê takekesî yê; ê eynî demî de birînêk kûr ê komelî yê. No şîdet ke hetê polîtîkayê bêcezatî yê dewlete ra yenê xurtkerdiş, nika kewto qonaxêk newe. Goreyê dayeyê ke hetê ajansê ma ra serê meseleya kiştişê cinîyan ke her ke şino çareser nêbeno ameyo arêdayîş, heşt aşmê verên yê 2025ine de tewr tay 201 cinî hetê camêrdan ra ameyê kiştiş.

	 

	Cemre Topal, endama koma Cigêrayîşê Cinsî û Huqûqî, JINNEWS'î rê ercnayîş kerd.

	 

	'Sîstemê pederşahî de problemî vejênê'

	 

	Cemre Topal, dîyar kerd ke cinî komel awan kenê û va: "Cinî form zî danê komel. Labelê, ewro ma dayeyêk berz ê kiştişê cinîyan welatê ke şer, wêranî, gendelî û feqîrî ci de est o, vînenê. Welatê ke qanûn ci de yenê caardiş, şer çin o û aramî est a, heqê cinîyan averşîyaye yê û qirkerdişî kêmî yê."

	 

	'Polîtîka û çinbîyayîşê qanûnî sûcdaran rê cesaret dano'

	 

	Cemre Topal dîyar kerd welatê ke çareserîyê alternatîf ameyê averşîyayîş, problemê kêmî rî danê û va: "Sey nimûne, Spanya de ma eşkenê vajê ke bi xêrê vurnayîşê ke semedê zextê têgêrayîşê femînîst, qanûnan ser o ameyo kerdiş, problemî kêmî bîyê. Nê semedî ma nimûneyê baş ê.”

	 

	'Feqîrî bena sebebê şîdetî'

	 

	Cemre Topal dewam de va, "No perspektîfê nêqanûnî, pêwa pêrodayîşan kuçe, mafya û bêcezatî, eynî wextî de feqîqî zî zêde keno. Sey şima zanê, bedenê cinî şeran de sey xeta vernî yeno vînayîş. No fikrê xeta vernî tam nîşaneyê pederşahî yo wexto ke hetê mîlîtarîzmî ra yeno formkerdiş. Nê pêro vernîya bêtêduştîya cinsê komelî de xurt keno. No zî sûcdaran rê cesaret dano.”

	 

	'Xêrcê xurtkerdişê pêgirewtişê xo tu çareyêk ma çin o'

	 

	Cemre Topal tewr peyîn wina va: "Ganî ma têkoşînê xo xurt bikerê. Îran de têkoşînêk pîl hetê cinîyan ra yeno dayîş. Tirkîya de no têkoşîn bi xêrê bîyayîşê rêxistinê cinîyan û rojname, ajans û sazgehê sey ke destek danê nê têkoşînî zaf bihêz o. Sloganê femînîst, 'Ma şîn de nîyê, ma serewedaritişî de yê!' zaf manayîn o. Xêrcê xurtkerdişê pêgirewtişê xo çareyêk ma çin o."