'Bêcezahiştin bersûcan wêrek dike'

2025-08-26 09:02:46


	 

	WAN - Aktîvîstên TJA'yê yên bertek nîşanî zêdebûna kuştinên jinan dan, destnîşan kirin ku bêcezatî sûcdaran wêrek dike û destnîşan kirin ku pêdivî bi gavên pêwist heye.

	 

	Kuştinên jinan û mirinên gumanbar li Tirkiye û Kurdistanê roj bi roj zêde dibin; kolan, mal û korîdorên dadgehan ji bo jinan dibin cihên ne ewle. Ji dema ku Peymana Stenbolê ji aliyê hikûmetê ve hatiye betalkirin, tundiya li ser jinan zêde bûye. Jin dibêjin, "Em êdî ji meşê, ji derketina derve ditirsin," û banga rêxistinbûn û hevgirtinê di hemû warên jiyanê de kirin.

	 

	Çalakvanên TJA'yê bertek nîşanî polîtîkayên bêcezatiyê yên hikûmetê û bêdengiya wê dan.

	 

	Medya Mermît, bal bir ser têkçûna hikûmetê ya negavavêtina di tedbîran de ya li dijî komkujî û kuştina jinan a li Tirkiye û Kurdistanê û got, "Her sibeh, em bi nûçeyên mirin an tundûtûjiya li ser jinan şiyar dibin. Ev me ditirsîne; em ji meş an derketina derve dudil bûne. Divê hikûmet li dijî van komkujiyên hovane tedbîrên bilez bigire. Nayê qebûlkirin ku ji bo kuştina jinekê ceza bê kêmkirin, ji ber ku ev sûcdaran bêtir wêrek dike. Em dikarin bi zelalî bibînin ku kuştina jinan siyasî ye. Em ê vê rastiyê li her deverê, li kolanê, li her taxê bidomînin. Em bi tevahî van mirin û komkujiyan qebûl nakin û em ê qet bêdeng nemînin."

	 

	Girîngiya îdeolojiya rizgariya jinan

	 

	Fîlîz Emek Arslan diyar kir ku kuştina jinan bi salan e zêde dibe û tekez kir ku kuştinên jinan ên ku di dîrokê de qewimîne îro bi dawî nebûne. Filiz Emek Arslan got, "Tiştê ji bo me girîng e ev e ku em xwe bi xwepêşandan û çalakiyan ve sînordar nekin, divê em bi bandortir bi hevalên xwe yên jin û rêxistinên jinan ên civaka sivîl re bixebitin. Divê em bi jinên ji çar aliyên Tirkiyeyê, werin cem hev. Wekî jin, me bi salan bedelên giran da û gelek êş kişand. Em ê vê têkoşînê di her aliyê jiyanê de bi îdeolojiya rizgariya jinan a ku ji hêla serokatiya me ve ji me re hatiye pêşkêş kirin bicîh bînin. Em hêvîdar û bawermend in. Ji ber ku ne tenê xwekuştin hene, lê her roj bi hezaran jin bi tundiyê rû bi rû dimînin. Em wekî dengê hevalên xwe yên jin li vir in û em bang li hemî hevalên xwe yên jin dikin ku tevlî vê têkoşînê bibin."

	 

	'Werin em hêza xwe bikin yek'

	 

	Yildiz Çetîn diyar kir ku qanûn bi tu awayî rê li ber tundiya li ser jinan nagirin û diyar kir ku betalkirina Peymana Stenbolê û kêmkirina cezayan a ji aliyê dadweriyê ve bûye sedema zêdebûna kuştina jinan. Yildiz Çetin got, "Wekî jinên TJA'yê, em ê tu carî rê nedin vê yekê. Em ê her tim dengê xwe bilind bikin û hêza xwe bikin yek. Em ê bi hemû hêza xwe li dijî van polîtîkayan bisekinin. Em bang li civaka xwe û her kesî dikin: Ger pirsgirêkek hevalek jin hebe, werin em hemî bi hev re ji bo çareserkirina wê bixebitin. Divê malbat piştgiriyê bidin me. Em di vê mijarê de vê dibêjin: Werin em hêza xwe bikin yek, werin em ji hev re bibin yek. Werin em dengê xwe li dijî van polîtîkayên bêcezatiyê bilind bikin."

	 

	'Divê jin dengê xwe bilind bikin'

	 

	Yildiz Tuncer diyar kir ku bêcezatî û nebûna polîtîkayê dibe sedema zêdebûna kuştinên jinan û mirinên gumanbar û tekez kir ku pêwîst e jinên li Tirkiye û Kurdistanê dengê xwe bilind bikin. Rojek bêyî mirinek gumanbar a jinan derbas nabe. Ev rewşek trajîk e; ew pirsgirêkek civakî ye û divê em wê derbas bikin. Em dizanin ku heya ku hikûmet û hişmendiya serdest bêdeng bimînin, mirin dê zêde bibin. Her kesê ku li ser kuştinên jinan bêdeng bimîne, hevkarê vî sûc û bêcezatiyê ye. Em di her aliyê jiyanê de, di navenda wê de hene. Wekî jin, em dizanin ku jiyan li ser me hatiye avakirin. Bêyî jinan jiyan tune. Divê em paşve gavê neavêjin. Wekî jin, divê em destên xwe bidin hev û dengê xwe bilind bikin. Kes nikare me rawestîne; em ê parastina mafên her jinek ku jiyana xwe ji dest daye û têkoşîna her jinek ku bi zehmetiyan re têdikoşe bidomînin."