Hikmet Tunç

 

VAN - Kız kardeşinin evlendirildiği erkekle evlendirilen ve sistematik şiddete maruz kalan Münevver Sönmez, VAKAD'la tanıştıktan sonra hayatının seyrini değiştirdi. Önce şiddete karşı destek almak için VAKAD'a başvuran Münevver, dernek KHK ile kapatılana kadar aktif olarak çalışıp, kadınlara destek oldu.  

 

Çocuk yaşta kız kardeşinin evlendirildiği erkekle evlendirilen ve yıllarca sistematik şiddete maruz bırakılan Münevver Sönmez'in kendi dilinden hikayesi şöyle: "Kız kardeşim bilinen bir aşiretten kendisinden yaşça büyük bir erkekle çocuk yaşta evlendirildi. Düğün gecesi adam bağıra çağıra evimize geldi. Kız kardeşimin yüzü morluklar içindeydi. 'Bu bakire değilmiş' diye bağırıyordu. Annem babam ne yapacağını şaşırmıştı. Aile büyükleri de gelmişti ve uzun tartışmalar yapıldı. Maddi olarak durumumuz iyi değildi. Karşı taraf ise varlıklıydı, güçlüydü. Ben ailemi geçindirdiğim için beni evlendirmeyi düşünmemişlerdi. Ama babam 'Kız kardeşinin yerine sen evleneceksin' dedi. Ben kabul etmeyince en küçük kız kardeşimi evlendireceğini söyledi. Ben de kabul etmek zorunda kaldım." 

 

'İstismara maruz bırakıldık' 

 

Çocuk yaşta kız kardeşiyle tehdit edilerek evlendirilen Münevver, ilk günden itibaren fiziksel ve psikolojik şiddete maruz kaldı. Münevver, "Zaten kardeşime bunu yapan adam bana neler yapmazdı ki. Bana şiddet uygulaması kaçınılmazdı. Şimdi anlıyorum hem kardeşim hem ben istismara maruz bırakılmıştık. O zaman bunu anlayamazdım ama yıllar sonra yaşadıklarımızı tanımlayabiliyorum" dedi. 

 

'VAKAD'a başvurdum' 

 

Şiddet sonrasında Van'da hastaneye kaldırılan Münevver burada doktorla kısa bir diyalogdan sonra Van Kadın Derneği (VAKAD) ile tanıştı. VAKAD'a başvurarak destek alan Münevver, devamında şunları dile getirdi: "Daha sonra sık sık uğradığım bir mekan oldu. Gönüllü çalışanı olarak 7 yıl boyunca emek verdim. Bu zaman zarfında birçok kadınla tanıştım. Yalnız olmadığımı görünce de eril zihniyete karşı daha güçlü hissediyordum. Uğradığım şiddetle mücadele ederken bir taraftan da benimle aynı durumda olan, eşinin şiddetine maruz kalan birçok kadınla tanıştım. Yaşadığım bu zorlu süreci, aynı durumda olan başka kadınlara destek vererek mücadele ediyordum. Sohbet ettiğim her kadınla birlikte kendimi çok güçlü hissediyordum. Çünkü eril zihniyet karşısında yalnız olmadığımı görüyordum. Kendimi daha güçlü hissediyordum." 

 

'VAKAD'la tanışmam hayatımın dönüm noktasıydı'

 

"VAKAD'la tanışmam hayatım açısından bir dönüm noktasıydı" diyen Münevver, birçok çalışmada aktif olarak yer aldı. Bölgede yaşayan kadın ve çocuklar için, mülteci kadınlar için birçok projede yer alan Münevver, "Bu projeler kapsamında mahalle, köy ve ilçelerde birçok seminer ve eğitime katıldım. Eğitim ve seminerlerin konularına kadınların kendisi karar veriyordu. Neye ihtiyaçları olduğunu kendileri belirliyorlardı. Örneğin kadın hastalıkları konusunda bilgi mi almak istiyorlar, regl, lohusa, meme kanseri gibi konularda seminerler düzenliyorduk. Yine istismarlara dönük okullarda, camilerde, medreselerde kadın ve çocuklarla bir araya gelerek bunun bilinçlenmesi için eğitimler veriyorduk" diye anlattı. 

 

'Erkekler kadın dayanışmasından korkuyor' 

 

Kadına yönelik şiddetle mücadelesinde köyleri tercih ettiğini belirten Münevver bunun nedenini ise şu sözlerle ifade etti: "Benim çalışma alanım hep köylerdi. Ben köylerde kadınlarla bir araya gelmeyi tercih ediyordum. Çünkü mekan olarak kapalı alanlar ve kadınlar bu alanlarda daha çok sorun yaşıyor. Kurumda özellikle kadınlardan çok fazla şiddet başvurusu alıyorduk. Kadınların çoğu il ve ilçelerden gelen kadınlardı. Bunların arasında yabancı uyruklu kadınlar da vardı.  Birçok kadına ulaşmış ve bu dayanışma ağında kendimi çok iyi hissediyordum. Fakat OHAL kapsamında yayınlanan KHK'ler ile derneğimiz kapatıldı. Dayanışma ağımız kapatıldı. Ondan sonra bireysel başvuru almaya başladım. Ama kadın dayanışması çok farklı ve bence bu dayanışmadan kaynaklı kurumumuz kapatıldı." 

 

'Anne ne yapacaksın bu yaşta boşanıp'

 

Evlendirildiği erkekle birlikte 25 yıl kaldığını söyleyen Münevver, "Boşanmak için dava açtım. Çocuklarım boşanma kararından sonra 'anne ne yapacaksın bu yaşta boşanıp' dedi. Ama ben şunu söylemek istiyorum; Mücadele kararı için asla geç değildir. Yeter ki bunu başarabileceğinize inanın" dedi.