Gülistan Azak

 

DİYARBAKIR - Hayatının büyük bölümünü “gasilhane” denilen ölü yıkama kabininin içinde geçiren 35 yıllık gassal Havva Kelekçier, yaptığı işi “Kimsenin cesaret edemediği ama herkesin en çok memnun olduğu meslek" diye tanımladı. 

 

“Ölü yıkayıcı” olarak bilinen gassallar, hayatlarının büyük bir bölümünü neredeyse “gasilhane” denilen ölü yıkama kabininin içinde geçiriyorlar. Gassallar, toplumda belki de birçok insanın yapmaya cesaret edemeyeceği bir meslek icra ediyor. Türkiye'de yapılan anketlerde memnuniyet oranı yüzde 99 ile toplumun en memnun olduğu meslekler arasında bulunuyor.

 

Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı Cenaze Hizmetleri ve Mezarlıklar Şube Müdürlüğü'nde aktif gassallık yapan Havva Kelekçier, mesleği ile ilgili yaşadığı zorlukları anlattı.

 

35 yıldır cenaze yıkıyor

 

Gassallık mesleğini 35 yıldır yaptığını belirten Havva, mesleğe başlama sürecini şöyle anlattı: "Yakın çevremin birçoğu gassallık işi ile uğraşıyordu. Eşim ve kuzenimin eşi alimlerdi. Bana gassallık nasıl yapılır dersleri verirlerdi. Daha sonra çevremdeki kadın gassallardan eğitim almaya başladım. Gassallar ne zaman gasilhaneye gitseler beni de kendileriyle götürürlerdi. Önceleri onlara yalnızca su ve kefen taşıma işlemlerinde yardımcı oluyordum. Daha sonra öğrendim ve artık cenazeleri kendim yıkamaya başladım. Dicle Üniversitesi Rektörlüğü tarafından Tıp Fakültesi bünyesinde çalışmak üzere çağrıldım. Tıp Fakültesi'nde 5 yıl gassallık yaptıktan sonra ise Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı Cenaze Hizmetleri ve Mezarlıklar Şube Müdürlüğü'nde çalışmaya başladım."

 

En çok ‘korkmuyor musunuz’ sorusu soruluyor!

 

Gassallık mesleğini herkesin yapamayacağını vurgulayan Havva, yaptığı işi "Kimsenin cesaret edemediği ama herkesin en çok memnun olduğu meslek" diye tanımladı. Günlük yaşamında çoğu zaman "gassalım" demeye çekindiğini kaydeden Havva, insanların mesleğini duyduktan sonra ürktüğünü söyledi.  "Benden korkmalarını anlayabiliyorum. Çünkü ben de bir zamanlar çok korkuyordum" diyen Havva, gassallık gibi ilginç bulunan mesleklere yöneltilen soruların da ilginç olduğunu dile getirdi.  

 

Kendisine en çok "cenaze yıkarken ilginç bir anın oldu mu" sorusunun yöneltildiğini ifade eden Havva, onlara "Hayır görmedim. İnsanlar yaşarken hareket ederler, öldükten sonra değil" cevabının verdiğini belirtti. 

 

'Bazı cenazeleri yıkamak duygusal olarak zorluyor' 

 

Uzun yıllar gassallık yapmasına rağmen, kimi cenazeleri gördüğünde duygulandığını kaydeden Havva, "Gassallık zor meslek. Kimi cenazeler kaza sonrası getiriliyor, kimisi ise otopsi işlemleri sonrası getiriliyor. Bazı cenazelerin vücut bütünlüğü olmuyor, uzuvları eksik oluyor. Bu gibi cenazeleri gördüğümde çok üzülüyorum. Hele de çocuk ölümleri görünce dayanamayıp ağlıyorum" ifadelerini kullandı.

 

Cenazelerin yakınlarının duygusal anlarına da tanıklık ettiğini belirten Havva, çoğu zaman ağıtları dinleyerek cenaze yıkadığını ve bu durumun kendisini duygusal anlamda zorladığının altını çizdi.  

 

'Kendi yakınlarımın da cenazesini yıkadım' 

 

Kendi tanıdıklarının cenazelerini de yıkamak zorunda kalan Havva, "O zaman çok üzülüyorum ama cenazeleri yıkamak çoğu zaman manevi anlamda tatmin edici olabiliyor. Bu mesleğin mutlaka bir icracısı olmalı. Ben yapmasam bir başkası yapacak" dedi. 

 

'Hijyen çok önemli'

 

Cenaze yıkanmadan önce gassalın kendi sağlığını korumak için hijyen açıdan kimi önlemler aldığını belirten Havva, "Her meslekte olduğu gibi gassallığın da mesleki kıyafeti var. Öncelikle eldiven takıyorum. Daha sonra özel muşambadan yapılan genişçe bir kıyafet giyinip, maske takıyorum. Daha sonra ise gerek hijyen açısından gerekse de cenazeye zarar vermemek için cenazenin üstünde bulunan kıyafetleri makas yardımıyla kesmeye başlıyorum. Kıyafetini çıkardığım cenazeyi son olarak yıkayıp, kefenlemeye başlıyorum" diye anlattı. 

 

'Güvencesiz çalıştırıp işten attılar' 

 

Tıp Fakültesi'nde görev yaptığı süre boyunca tüm ısrarına rağmen sigortasının yatırılmadığını dile getiren Havva, yaklaşık 10 yıl boyunca çalıştırıldıktan sonra sebepsiz bir şekilde işten çıkarıldığını aktardı. Havva, "İşimle ilgili çok mağduriyetler yaşadım. Ama hukuki olarak herhangi bir destek bulamadığım için dava açamadım" dedi.