Hikmet Tunç

 

VAN - Ekonomik krizin yanı sıra iklim değişikliğinin de neden olduğu geçim kaynaklarındaki azalma ve yaşanan su sıkıntısı en fazla kadınları etkilemeye devam ediyor. 

 

Türkiye’de yaşanan ekonomik krizin, dünya genelinde yaşanan küresel iklim değişikliğinin de nedenleri arasında sayılan kuraklıktan dolayı etkilenen alanlardan biri de tarım ve hayvancılık. Derinleşen krizin, artan saman fiyatları nedeniyle Van’ın Saray ilçesine bağlı kırsal mahallelerden Örenburç’ta (Setmanız), yurttaşlar çareyi tek geçim kaynağı olan küçükbaş hayvanlarını satmakta bulurken,   her iki durumda da kadınların iş yükü arttı. 

 

Kadınların iş yükü arttı

 

Yaklaşık 8 bin nüfusu olan mahallede erkeklerin çoğunun metropollere giderek inşaat ve benzeri işlerde çalışırken, kadınlar ise günlük bütün iş yükünü omuzlamak zorunda bırakıldı. Hem fiyat artışları hem de su sıkıntısından dolayı zor günler geçiren kadınların kimi kış hazırlığı içerisinde, kimisi çeşme başında, kimisi ise hayvanlarıyla ilgileniyor. 

 

Kazanları kaldıracak

 

Çeşmenin başında yan yana dizdiği kazanları yıkamaya koyulan Halime Dağgezen, daha sonra bu kazanları kuruması için güneşte bekletiyor. Uzun yıllardır hayvancılık yaptığını dile getiren Halime şöyle devam ediyor: “Çocuklarım şehir dışına inşaata gittikleri için ben de koyunlara bakamıyordum. Çok zahmetli olmasına rağmen yıllardır geçimimi sağladığım koyunlarımı, artan saman fiyatlarından kaynaklı satmak zorunda kaldım. Kışın soğuk ve neredeyse yılın altı ayı koyunlarımızı ahırlarda beslediğim için yeterince besin alamadık. Şu an sadece iki ineğim var. Onların da sütü için bu kazanlar çok büyük. Ben de bu kazanları kaldıracağım.” 

 

Su ihtiyacının tamamını çeşmeden gideriyor

 

Günlük yaşamlarında kullandıkları suyun tamamını mahallenin çeşmesinden karşılamak zorunda kaldıklarını söyleyen Reyhan Çelebi ise belirli saatlerde günlük bulaşık, çamaşır ve benzeri ihtiyaçlarını karşılamak için saatlerde çeşmede uzun kuyruklar oluşturduklarını belirtiyor.  Çocuklarının küçük olmasından dolayı çamaşırların da çok fazla biriktiğini ifade eden Reyhan, bu nedenle belirli saatlerde çeşmeye gitmek zorunda olduğunu kaydediyor. Reyhan, “Tüm günüm iş yapmakla geçse de hayatımdan memnunum. Güzel geçiyor günlerim. İşlerimiz ağır ama ben seviyorum. Havalar soğuduğundan kalın elbiseler giyerek kendimi soğuklardan koruyorum” diye  ekliyor.