Şehriban Abi

 

VAN - Kent yaşamına rağmen doğayla ilişkilerini sürdüren Botanlı kadınlar, Feraşin’in yüksek yaylalarında kenger topluyor. 

 

Kentleşme ve tüketim anlayışının doğaya verdiği zarar koronavirüs salgını ile en açık şekliyle ortaya çıkarken, hala doğayla barışık yaşayan binlerce kadın var. Köyden kente göç ettirilmiş olsalar da burada da alışkanlıklarını, kültürlerini sürdüren kadınlar, bahar aylarında yaylalara çıkarak birçok bitki topluyor. Kengerin yetişme dönemi olması nedeniyle de bu dönem genellikle kenger toplanıyor. 

 

Van’ın İpekyolu ilçesine bağlı Hacıbekir (Xaçort) Mahallesi’nde yaşayanların çoğu, Şırnak’ın Beytüşşebap ilçesine bağlı köylerden göç ettirilenlerden oluşuyor. Feraşin bölgesi köylerinden koruculuk dayatması yüzünden 90’lı yıllarda çıkan kadınlar, Feraşin yaylasına çıkarak kenger topluyor. Kenger, çeşitli işlemlerden geçirilerek kış aylarında da tüketmek için muhafaza ediliyor. 

 

Çakırdikeni, çengel otu, henger, kalağan, kengi otu, kepre, kingar, sakız otu gibi birçok isme sahip olsa da en çok kenger ismi ile bilinen dikenli, beyazımsı tüylü ve gövde yaprakları sapsızdır. Mor çiçekleri olan kenger dağlık bölgelerde bulunun bir bitki. Birçok yerde yetişse de en çok bölgede tüketilmektedir.

 

‘Köyden kopamıyoruz’ 

 

Kengeri baharın müjdecisi olarak tanımlayan Naciye Abi, “Köyde bütün zamanımız doğal bitkilerle geçiyor ve organik bir yaşam sürdürüyorduk. Köyde yaşam çok güzeldi. Hala köylerimizden kopamıyor ve baharın gelişiyle birlikte ne yetişiyor ise o bitkinin yetişme döneminde gidip topluyoruz. Kengerin toplanması biraz zahmetli. Bıçakla koparıp eve getirdikten sonra da üst kabuklarıyla ayıklayıp başlarını koparıyoruz. Bize zevk verdiği için bu zahmetleri görmüyoruz bile” dedi. 

 

‘Hem lezzetli hem sağlıklı’

 

Aynı mahallede yaşayan kadınlar kengerleri birlikte ayıklayarak yardımlaşıyor. Kenger ayıklayan Bahar Abi de nasıl kullanılacağını şöyle anlatıyor: “Çok zahmetli bir iş. Topladığımız kengerleri kışın daha çok kış aylarında tüketiyoruz. Kabuklarından ayıkladıktan sonra haşlayıp poşetlere dolduruyoruz. Dolapta muhafaza ediyoruz. Kengeri kahvaltıda tüketmek için yağda kızartıp üzerine yumurta kırıyoruz. Genellikle çorbalarda kullanılıyor. Hem sağlıklı hem lezzetli oluyor.”