Habibe Eren 

 

 

Bu yıl "Rabe dema azadî û serkeftinê ye" şiarıyla 15 Mart'ta startı verilen Newroz Bayramı kutlamalarının finali Amed'de yapıldı. Bir milyonu aşkın kişinin katılımıyla Rezan (Bağlar) ilçesinde bulunan Newroz Parkı'nda düzenlenen kutlamada bir kez daha Kürtler, her ne koşul olursa olsun beyanını net bir şekilde ortaya koydu. 

 

6 ayrı noktadan giriş yapıldı 

 

Newroz'a 6 ayrı noktadan giriş yapılırken, 3 arama noktasından geçen yurttaşlar çamurlu yolların içinden geçerek kapıya ulaştı, arama noktalarında uzun kuyruklar oluşturdu. Hatta saatlerce bekleyenler ve alana giremeyenler oldu. Binlerce kişi "yer yok" bahanesiyle alana alınmadı. Bu nedenle Newroz alanı ilk saatlerde tam dolmadı ama saatler ilerledikçe kitlesel şekilde alana girişler sürdü. Tüm renkleri, şal û şepikleri, aylar öncesinden diktirdikleri ulusal kıyafetleri, DEM Parti flamaları, bayraklarıyla ve hızlı adımlarla alana doğru akan yurttaşlar biran önce alanı görmenin heyecanı ile kimi zaman şarkı söyleyerek, kimi zaman da halay çekerek alana girdi. Yaşı ilerlemiş Xalolar kendi aralarında yaptıkları sohbette seçim süreci ve adayları konuşarak kapıya kadar ilerledi. Alana gidilen cadde boyunca sarı kırmızı yeşil renkli bandana ve agelleri satmak için satıcılar erken saatlerde giriş noktalarında yerini almıştı. Onlar da en az katılımcılar kadar coşkuyu yaşıyordu. Yediden yetmişe her yaştan kadın ve erkek Newroz alanında yerini aldı. Bu sene çocuk ve gençlerin sayısı bir hayli fazlaydı. Hatta yeni doğan bebekleriyle dahi alana gelenler vardı. 

 

Yürüyüş yarım asrın izlerini taşıyordu

 

 

Amed Newroz alanına geliş yürüyerek birkaç adımda geçilse de bu yürüyüş yarım asır öncesinin izlerini taşıyordu. Hakikati dile getirirken önlerine konulan her türlü sete, yok saymaya, inkâra ve de bazen Kürt olunca yalnızca bir "hayaletin silüeti" gibi görülmelerine rağmen Kürtler Godot'yu bekler gibi kendilerini bir kurtarıcının kurtarmasını beklemiyor; her biri benlikleri ve duruşları ile alana akıp, kolektif hafızalarını coşkun bir sele dönüştürüyordu. 

 

Tüm heybetimizle buradayız

 

Her sene aynı mekân, aynı direniş ve kararlılığa sahne olsa da gelenler gidenlerin mirasını ve coşkusunu alana akıtmaya bu yıl da devam etti. Yüz binlerce Kürt, Newroz meydanlarında tecride, savaş politikalarına, inkâr ve imha politikalarına, kendilerini görmek istemeyenlere inat "tüm heybetimizle buradayız" diyordu. 

 

Abdullah Öcalan'ın mesajları pür dikkat dinlendi 

 

PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın yakınları, sokağa çıkma yasaklarında hayatını kaybedenlerin aileleri, faili meçhul cinayetlere kurban giden siyasetçilerin aileleri, Mazlum Doğan'ın ailesi, Deniz Poyraz, Çiyager'in aileleri de kutlamalara katıldı. Newroz programı coşku ile başlarken daha sonra konuşan Halkların Demokratik Kongresi (HDK) Eş Sözcüsü Cengiz Çiçek Abdullah Öcalan'ın geçmiş dönemlerde yolladığı mesajları okudu. Abdullah Öcalan'ın "Milyonlarca kişiyi bir odada nasıl tutabilirsiniz" sözlerini aktardığında ise kitle hep bir ağızdan zılgıt ve ıslıklar eşliğinde "Biji Serok Apo" ve "Biji berxwedana zindanan" sloganları attı. Kitle, Cengiz Çiçek'in konuşmasını pür dikkat dinledi. PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın 25 yıldır tecrit altında tutulduğunu dile getirmesinin ardından yine alanda bulunun yüz binler hep bir ağızdan slogan attı. Anneler zılgıtları ve zafer işaretleri ile sloganlara eşlik etti. 

 

Leyla Zana’nın konuşması 

 

 

Dikkat çeken konuşmalardan birini de Kürt siyasetçi Leyla Zana gerçekleştirdi. Leyla'nın " Amed Şeyh Said’in alanıdır. Seyit Rıza, Qazî Muhammed, Ehmedê Xanî, Melayê Cizîrî buraya emek verdi. Hepinize minnettarız. Zekiye Alkan, Amed surlarında bedenini ateşe vererek karanlığa ışık oldu. Mazlum Doğan kibrit çöpüyle karanlığa karşı zihnimizi aydınlattı. Her birini minnetle anıyorum. Var olun. Mele Mustafa Barzani’nin Kürtlük duygusuyla bilinçlendik, ancak kimin zihniyle aydınlandık? Biz Serok Apo’nun felsefesiyle uyandık, aydınlandık” sözleri de kitle tarafından coşku ile karşılandı. 

 

Çamur ve yağmur halaya engel olamadı

 

 

Yoğun şekilde yağan yağmur, alanın tamamen çamura batmasına neden olmuştu. Paçalarını katlayarak da olsa da Amedlileri hiçbir faktör halay çekmekten alıkoyamadı. Yüz binler yağan yağmurun altında, aynı anda vurdukları adımları ile coşkularını daha da yükseltti. Newroz'a katılamayan yakınlarına canlı yayınla ya da görüntülü arayarak alanı an be an aktaranlar da vardı. Newroz’a hayvanları ile gelen de vardı.  Minik köpeğini alana getiren genç, köpeği de kendisi gibi kes u sor u zer ile donatmıştı. 

 

Gençler yine alanı kuş bakışı izledi 

 

Alanda 18-25 yaş arası gençlerin sayısı hayli fazlaydı. Gençler için Newroz coşkusu ayrı bir anlam taşıyordu. Doğdukları andan bugüne aynı hükümete tanıklık eden gençler, rengini ve tarafını Newroz alanında belli ediyordu. Yüzlerini sarı kırmızı ve yeşil renklere boyayan gençlerin çoğu bu yıl alana ulusal kıyafetleri geldi. Alan bu nedenle rengârenk görüntülere sahne oldu. Bu sene gençlerin çoğu yine alanı kuşbakışı izledi. Onlarca genç alanın arkasında bulunan yükseklikten elindeki bayrakları sallayarak kutlama boyunca slogan attı. Kimisi vincin üzerinden, kimisi de seçim aracının üzerinden alanı izledi. 

 

Yabancıların sayısı fazlaydı 

 

Öte yandan alanda bu yıl dünyanın çeşitli ülkelerinden gelen yabancıların sayısı fazlaydı. Almanya'dan, İsviçre'den, Fransa'dan "turist" olarak geldiklerini söyleyen yabancılar, heyecanla Newroz'u izliyordu. Bu sırada Amedli bir genç "misafirlerini" ağırlamanın gururuyla "Biz bile Amed diyoruz onlar Kürdistan diyor" diyerek dayanışma gösterenlerin kendilerini sahiplenmenin haklı gururunu yaşıyordu. 

 

 

Aynı grubun provokasyon girişimi 

 

Bu yıl İstanbul, İzmir Newroz kutlamalarından sonra Amed Newrozu da kendilerine "Nasyonalist Kürtler" adı veren grubun provokasyonuna sahne oldu. Ancak provokasyon yaratan grup alandakiler tarafından engellendi. Yine alanda polislerin, sahne önüne 5 metrelik tel çekerek, birçok noktaya direk dikmesi tepki ile karşılandı. Gençler, söz konusu durumu protesto etmek için Newroz boyunca polislere taş ve pet şişe fırlattı. 

 

35 yıldır Newroz'u kutluyor 

 

Ramazan ayı olması sebebiyle yorgun düşen, halaya katılamayan anneler ise vakur bir şekilde alanı izliyordu. Kimisi yere çökmüş bir vaziyette arkadaşına yaslanmış, kimisi merdivenlerde oturmuş alandan gözlerini ayırmıyordu. Bu sırada Sakine isimli anneyle konuşma fırsatı buluyoruz.  35 yıldır Newroz'u kutladığını aktaran Sakine, eski Newrozlardan bahsediyor mahalle aralarında kutladıkları yasaklı Newrozlardan… Hayatı boyunca yalnız bir kere Newroz'a katılmadığını aktaran anne, önlerine büyük bir engel çıkmadığı takdirde ömrü yettiği kadar Newroz’a katılacağını ifade ediyor.  

 

Newroz’un duygusunu derinden yaşayan 30 yıllık tutsaklar 

 

Tabi Newroz'un herkeste yarattığı duygu aynı olsa da bu duyguyu çok daha derin yaşayanlar vardı. Ömrünün büyük çoğunluğunu cezaevinde geçiren 30 yıllık tutsaklar… Seyfettin Yaşar isimli 30 yıllık tutsak katıldığı Newroz’un ikinci Newroz olduğunu söylüyor.  Geçen sene Mereş merkezli yaşanan deprem nedeniyle bu kadar büyük bir coşkuya tanıklık etmediğini söylüyor.  Dışarıdayken en son 1988'deki Amed Newroz'una katıldığını söyleyen Seyfettin, "Çok mutluyuz ilk defa böyle bir duygu yaşıyoruz. Geçen sene daha heyecanlıydım; ama bu Newroz daha anlamlıdır, önderliğin özgürleşmesi adına verilen mesajlar önemliydi"  diyor. 

 

‘Hep böyle Newrozlara katılmak istiyorduk’

 

 

"Halkımız için hayalimiz, umudumuz hiçbir zaman kaybolmadı" diyen Seyfettin " Hep böyle milyonların olduğu Newrozlara katılmak istiyorduk" diye ekliyor. 

 

 Henüz 4 ay önce tahliye olan 30 yıllık tutsak Nihat Demirtaş da "Duyguluyuz, çok anlamlı bir Newroz. Kelimeler kifayetsiz kalıyor" diyerek gözleri ile anlatıyordu yaşadığı duyguları konuşamamanın mahcubiyetiyle. 

 

Kutlamanın sonuna doğru yağmur bastırdı. Alandakiler yağan yağmur altında sırılsıklam olsa da halaylarını, zılgıtlarını çekmeye devam etti. Alanı bir türlü bırakamayanlar yorgunluktan bitap düşse de bir kez daha Newroz’a katılmanın mutluluğu ile evlerine döndü. 

 

Türkiye Newroz nedeniyle son bir haftadır dört bir yandan genciyle, yaşlısıyla milyonların taleplerine, beklentilerine, halaylarına, sevincine, öfkesine ve mutluluğuna tanıklık etti. Bu gücü görmeyen, önemsemeyen, tarih bilincinden de yoksun demektir. Kürtler, barış beklentilerinin araç değil amaç olduğunu dilleri, renkleri ve duygularının bir kez daha inkâr edilemeyeceğini dolaysız en net biçimde ifade etti. Ulusal birliğin yanı sıra “Türk Kürt birliği" de Newroz'da vurgulanan noktalar arasında yer aldı.