WAN – Cezaevlerindeki hak ihlallerini anlatan ÖHD’li Evin Kılıç, cezaevindeki kronik sorunların çözülmesi gerektiğinin altını çizerek, “Bunlar yasal sürece kavuşmadığı sürece çözülemez” diye vurguladı.

 

Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın 27 Şubat’ta deklare ettiği “Barış ve Demokratik Toplum” süreci kapsamında barış ve demokrasi açısından önemli adımlar atılırken, Abdullah Öcalan’ın fiziki özgürlüğünün henüz sağlanamaması, cezaevlerinde yaşanan hak ihlalleri sürece yönelik olumsuz etkileri beraberinde getiriyor. İlgili devlet mekanizmalarının siyasi ve hukuki zeminin sağlanması yönünde olumlu adımlar atması beklenirken, gözler yeni yasama dönemine çevrildi.

 

Devam eden süreçte cezaevlerinin durumuna yönelik Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) Wan Şubesi Hapishaneler Komisyonu üyesi Evin Kılıç değerlendirmelerde bulundu.

 

Kantinde tek tip ürün sorunu

 

Kadın tutsakların yaşadığı sorunların temelinde cezaevlerinin erkeklere göre dizayn edilmiş olmasının yattığını dile getiren Evin Kılıç, Van T Tipi Kapalı Cezaevi'nde bu durumu görebildiklerine işaret etti. Van T Tipi Kapalı Cezaevi’nde kadın tutsaklarla yaptıkları görüşmeyi aktaran Evin Kılıç, “Kantindeki ürünler erkeklere özgülenmiş ürünler. Kantin, tek tip şampuan, deterjan gibi ürünlerden oluşuyor. Kadın mahpuslar hijyenik pedlere ulaşamıyor. Ulaşabildikleri de kalitesiz oluyor. İstedikleri markaya erişemiyorlar. Tutsaklar, kendisi ve avukatları aracılığıyla da birçok kez talepte bulunmalarına rağmen kantindeki tek tip ürün sorunu çözülemedi. Kadınların özgün kişisel ihtiyaçları karşılanmıyor. Taleplerine olumlu ya da olumsuz dönüş bile sağlanmıyor” ifadelerini kullandı.

 

‘Mahpuslar 5-6 ay hastaneye sevk edilmiyorlar’

 

Tutsakların sağlığa erişimde ciddi sorunlar yaşadığını belirten Evin Kılıç, tutsakların 5-6 ay boyunca hastaneye sevk taleplerinin karşılanmadığını dile getirdi. Müvekkili Berma Nergis’in de hasta tutsak olduğunu ve alerjik sorun yaşadığını kaydeden Evin Kılıç, cezaevi idaresinin keyfi disiplin cezalarına değindi. Evin Kılıç, “Mahpuslar 8 ve 21 Mart gibi günlerde kutlama yaptıkları için disiplin cezaları aldılar. Disiplin cezalarının içeriği hukuka uygun kararlar değil; hepsi İdare ve Gözlem Kurulları tarafından oluşturulan, ‘kurumda korku, kaygı, panik yaratıldığı’ iddia edilen söylemler. Fakat ne askeri nizamda sayım vermemek, ne halay çekmek, ne de alkış çalmak herhangi bir hukuka aykırılık teşkil etmiyor. Daha sonrasında İnfaz Hakimliği’ne yaptığımız başvurularda bunların birçoğunun hukuka uygun olmadığını ve suç teşkil etmediğini gördük. Burada bir cezalandırma yoluna gidildi. Kadınlar, kadın olmaktan dolayı cezaevinde zaten çok fazla ayrımcılığa maruz kalıyorlar” şeklinde konuştu.

 

‘İdare ve Gözlem Kurulları Van’da ayrı, Ankara’da ayrı’

 

İdare ve Gözlem Kurulları’nın yasallaştığı dönemi hatırlatan Evin Kılıç, bu kurulların hukuka aykırı bir şekilde yasallaştığını söyledi. İdare ve Gözlem Kurulları’nın tutsaklara, “Bu kitabı neden okudun?”, “Bu radyoyu neden dinledin?” veya “Neden pişman değilsin?” gibi sorular yönelttiğini belirtti. Kurulların hukuka uygun bir nizama çekilmesi gerektiğinin altını çizen Evin Kılıç, “Ancak bu konuda cezaevleri arasında da bir fikir birliği yok. Sincan’da ayrı, Van’da ayrı, Kayseri’de ayrı bir uygulama olduğunu görüyoruz. Bu durumun, İdare ve Gözlem Kurulu üyelerinin hukukçu olmamaları ve mevzuata uygun hareket etmemeleriyle ilgili olduğunu düşünüyoruz” dedi.

 

İki hasta tutsak

 

Van T Tipi Kapalı Cezaevi'nde altı siyasi tutsağın bulunduğunu ve bu tutsaklardan Berma Nergis ile Felem Akel'in hastalığının ilerlediğini kaydeden Evin Kılıç, Berma Nergis’in hastane sevkinde sorun yaşadığı ve aylarca hastaneye gitmeyi beklediğini anımsattı. Evin Kılıç devamında, “Mahpuslar orada sağlığa erişemiyor; bu da hastalıkların ilerlemesine neden oluyor. Felem Akel’in ciddi sağlık sorunları olmasına rağmen, son gelen Adli Tıp Kurumu (ATK) raporuna göre ‘cezaevinde kalabilir’ denildi ve bu şekilde tahliyesi engellendi” diye belirtti.

 

‘Yasal süreç olmadan sorunlar çözülemez’

 

Cezaevinde yaşanan hak ihlallerinin yanı sıra devam eden “Barış ve Demokratik Toplum” sürecine atıfta bulunan Evin Kılıç, İmralı başta olmak üzere son süreçte gerçekleşen tahliyelerin, süreçle bağlantılı olmakla birlikte gecikmiş tahliyeler olduğunun altını çizdi. Bu süreçte tahliyelerin artması ve hukuksuzluğun son bulması gerektiğine işaret eden Evin Kılıç, “Tahliyelerin ve beraatların da olması lazım. Hatta hiç dosya hazırlanmaması lazım. Cezaevindeki kronik sorunların da çözülmesi lazım. Bunlar yasal sürece kavuşmadığı sürece çözülemez” dedi.