HABER MERKEZİ - Asrın Hukuk Bürosu Avukatı İbrahim Bilmez, Avrupa Konseyi'nde düzenlediği basın toplantısında,  Türkiye'deki insan hakları ihlalleri ve İmralı'da Abdullah Öcalan'a uygulanan tecridi gündeme getirdi. 43 aydır  Abdullah Öcalan  ile hiçbir iletişim kurulamadığını vurgulayan İbrahim, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını "zamana yayılmış idam" olarak tanımladı ve Avrupa kurumlarını Türkiye'deki ihlallere karşı daha duyarlı olmaya çağırdı.

 

Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi’nin (AKPM) 30 Eylül - 4 Ekim 2024 tarihleri arasında gerçekleşecek toplantılarına katılmak amacıyla Fransa'nın Strasbourg kentinde bulunan DEM Parti heyeti ve Asrın Hukuk Bürosu avukatlarından İbrahim Bilmez, bir dizi görüşmeler gerçekleştirdi. Görüşmelerde Türkiye’deki insan hakları ihlalleri, anti-demokratik uygulamalar ve hukuk alanındaki sorunlar dile getirildi. CPT ile de bir görüşme gerçekleştiren Avukat İbrahim Bilmez, İmralı tecrit, işkence ve soykırım sistemi, PKK Lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecrit ve iletişimsizliğe dair bir dosyayı yetkililere teslim etti.

 

Görüşmelerin son gününde ise, Avrupa Konseyi’nde İmralı tecrit, işkence ve soykırım sistemi ve Avrupa Konseyi Bakanlar Kurulu’nun (AKBK) aldığı “Umut Hakkı” ile ilgili karar başta olmak üzere “Türkiye Hapishanelerdeki Siyasi Tutsakların Durumu” başlıklı bir basın toplantısı düzenlendi. Akademisyen Dr. Sarah Glynn moderatörlüğünde gerçekleşen basın toplantısına Asrın Hukuk Bürosu avukatlarından İbrahim Bilmez, Sol Birlik Grubu Parlamenteri Dr. Deepa Govindarajan Driver ile DEM Parti Amed Milletvekili Berdan Öztürk konuşmacı olarak katıldı.

 

Berdan Öztürk’ün İmralı’da Abdullah Öcalan’a yönelik tecride dair değerlendirmesi sonrası, Asrın Hukuk Bürosu avukatı İbrahim Bilmez söz aldı. 

 

İbrahim şu ifadeleri kullandı: 

 

“Hukukun genel ilkelerinin ve insan haklarının koruyucusu diyebileceğimiz bir kurumdayız. İnsan Hakları Sözleşmesi'ni oluşturmuş üye devletlerin imza attığı bir kurumdan bahsediyoruz. Türkiye’nin ne yazık ki kanayan bir yarası var: Hapishaneler ve özellikle siyasi tutsakların durumu. Hasta tutsaklar meselesi var. 30 yıl hapiste kalmasına rağmen şartlı tahliyesi gerekirken tahliye edilmeyen tutsaklar var.

 

İmralı’dan haber alamıyoruz 

 

Daha birçok sorun var, fakat bunların zirveleştiği yer İmralı hapishanesidir. 43 aydır hiçbir şekilde İmralı’dan haber alamıyoruz. Şunu düşünebiliyor musunuz? Avrupa Konseyi’ne üye bir ülkenin bir şehrinde bir hapishane var; örneğin Strasbourg’da, Paris’te veya Münih’te ve bu hapishaneye 43 aydır hiç kimse giremiyor, hiçbir haber alamıyor oradaki dört tutsaktan. Ne avukatlar, ne aile bireyleri, ne siyasetçiler ne de sivil toplum örgütleri gidemiyor. Telefonla görüşme imkânı yok. Mektup yazıyoruz, bize cevap gelmiyor.

 

Muhataplarımızdan biri CPT’dir

 

CPT, bunu bir çeşit incommunicado hali olarak tarif ediyor. Yani fiilen bir çeşit kaybedilme hali oluyor bu durum. Bu konudaki muhataplarımızdan biri doğal olarak CPT’dir. Çünkü İmralı’daki tecrit koşulları 'işkence' anlamına gelmektedir. CPT bugüne kadar defalarca İmralı’ya gitti. Fakat son ziyaretini iki yıl önce yaptı. Ve bu ziyarete ilişkin raporunu bütün ısrarlarımıza rağmen henüz açıklamış değil. 'Bunun için prosedür gereği Türkiye’nin onayına ihtiyacımız var' diyorlar. Fakat az önce de anlattım İmralı’daki durumu; haber alınamıyor. Bize göre Türkiye’nin onayını beklemesi bir lükstür. CPT, Azerbaycan’la ilgili kısa bir dönem önce böyle bir açıklama yaptı aslında. Biz Türkiye için de bu durumunun zamanının geldiğini hatta yaklaştığını düşünüyoruz. Çünkü 24 yıldır CPT’nin bütün raporlarına, raporlarındaki önerilerine rağmen Türkiye hiçbir iyileştirme yapmıyor. Israrlı bir şekilde üzerine düşeni yapmaktan kaçınıyor.

 

Zamana yayılmış bir ‘idam cezası’ boyutu var 

 

İşin bir de 'ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası' boyutu var. Türkiye’de böyle bir ceza yoktu. Sayın Öcalan yargılanıp idam cezasına çarptırıldı. Fakat Türkiye, AİHM’de yargılanmamak için idam cezasını kaldırdı. Fakat bütün hukuk uzmanları da bu görüşümüze katılıyorlar ki, 'ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası', idam benzeri bir cezadır. Zamana yayılmış bir idam cezasıdır. Çünkü bu cezayı alanların hiçbir şekilde salıverilme ihtimali ve umudu yok. Zaten onlar da Sayın Öcalan’a bu cezayı verdiklerinde bunu amaçladıklarını söylüyorlardı. 'Onu zamana yayarak yavaş yavaş öldüreceğiz' diyorlardı. Bu mesele Sayın Öcalan’ı ilgilendiren bir mesele olmaktan çıktı. Bugün binlerce insan bu cezaya çarptırıldı. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin sormasına rağmen Türkiye bunun sayısını bile açıklamıyor.

 

Yaşamını yitiren Abdülkadir Kuday’a değindi 

 

Durumun vahametini anlatmak için bu konuda çarpıcı bir örnek vermek isterim. Dün 1 Ekim tarihinde CPT ile bir görüşme gerçekleştirdik. Söyleyeceğim şeyi orada da dile getirdim. Abdülkadir Kuday isminde bir tutsak var. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılmıştı. O kadar ağır hastaydı ki, yatalak. Yani ayağa dahi kalkamıyordu. Avukat görüşüne bile sedyeyle geliyordu. Türkiye’de Adli Tıp Kurumu, normalde hasta tutsaklar için kolay kolay ‘hapishanede kalamaz’ raporu vermez. Fakat cezası ağırlaştırılmış hapis olduğu için onu bırakmadılar. İsteseler de bırakamazlardı. Çünkü yasada öyle bir madde var. 1 Ekim’de CPT’ye bunu söyledik. Ve ne yazık ki bu sabah, Abdülkadir Kuday’ın vefat ettiğini öğrendik. Yani ‘ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının’ ne kadar büyük sorunlara yol açtığını anlatmaya çalışıyorum.

 

10 yıl geçmesine rağmen değişiklik yok 

 

Bizim 2014 yılında Sayın Öcalan adına yaptığımız başvuruda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi de (AİHM) ‘Bu, sözleşmenin 3. maddesine aykırıdır’ dedi ve bu cezanın 'işkence' olduğunu teyit etti. 10 yıl geçmesine rağmen ne yazık ki Türkiye bu konuda hiçbir değişiklik yapmadı. AİHM, Sayın Öcalan’dan sonra başka dosyalarda da benzer kararlar verdi. Ne yazık ki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarının uygulanmasından sorumlu olan Bakanlar Komitesi, bu konudaki görevini yeterince yerine getirmiyor. Türkiye, sürekli sorunlarını zamana yayıyor. Bir politika ve yöntem olarak bunu yapıyor. Ağırlaştırılmış müebbette de aynı şeyi yapıyor. Ne yazık ki Bakanlar Komitesi de Türkiye’ye bu alanı açıyor.

 

Engel tecrittir 

 

En son geçen haftaki toplantısında da ağırlaştırılmış müebbette düzenleme yapması için Türkiye’ye bir yıllık süre daha verildi. Sayın Öcalan’ın statüsü sadece bizim müvekkilimiz olmasından dolayı değil. Aynı zamanda onun politik bir duruşu var. Kürt meselesine dair söyleyecek sözü olan bir insan. Kürt meselesinde Türkiye tarafından muhatap alınmış bir aktör. Dolayısıyla devletin İmralı’ya yaklaşımı, İmralı’da uyguladığı tecrit aslında Kürt meselesinin de çözümsüz kalması anlamına geliyor. Ve bu her anlamda bütün Türkiye’ye kaybettiriyor. Belki Avrupalılar bunun öneminin farkında olmayabilir. Fakat gerçekten Türkiye’nin demokratikleşmesinin önündeki en büyük engellerden birisi, Kürt meselesinin çözülmemesi ve buna bağlı olarak da İmralı’da uygulanan tecrittir.

 

Duyarlılık çağrısı 

 

Sayın Öcalan İmralı’ya getirildikten sonra 1999-2004 yılları arasındaki beş yıl, onun çağrısıyla PKK tek taraflı ateşkes ilan etti ve silahlı güçlerini sınır dışına çekti. Bu beş yılda Türkiye, Avrupa Birliği’ne giriş sürecindeki bütün reformlarını gerçekleştirdi. Tam üyelik müzakereleri başladı. Aday statüsüne alındı ve ekonomisi de düzeldi o dönem. Ne yazık ki Türkiye o süreci iyi değerlendiremedi. Ve Kürt meselesi çözülmüş gibi yaptı. Oysa durum öyle değildi. Çözümsüzlük olduğu yerde duruyordu. Bir müddet sonra işler kötüye gitti. Tüm bu anlattıklarımın bağlamında Avrupa kurumlarında çalışan herkesin Kürt meselesi konusunda daha da duyarlılığa çağırıyorum.”