AGIRÎ - DEM Parti Dil ve Kültür Komisyonu, belediye eşbaşkan adaylarının katılımıyla “Kürt Dili, Kültürü, Stratejisi ve Politikası”na dair tutumunu Kürt Filozof Ehmedê Xanî’nin türbesinde Kürt dili ve kültürünü yaşatmak için verdi.

 

DEM Parti Dil ve Kültür Komisyonu, Kurdistan’daki belediye eşbaşkan adaylarının katılımıyla “Kürt Dili, Kültürü, Stratejisi ve Politikası”na dair tutum deklarasyonunu paylaştı. Agirî’nin  (Ağrı) Bazîd (Doğubayazıt) ilçesinde bulunan Kürt Filozof Ehmedê Xanî Türbesi’nin bulunduğu yerleşkede yapılan açıklama Kurmancî ve Kurmançkî olarak okundu. Ulusal kıyafetleriyle açıklamaya katılan eşbaşkanlar, açıklama öncesi Ehmedê Xanî’nin türbesini ziyaret etti.

 

‘Dilimizi sömürgelerin ayaklarının altında ezdirmeyeceğiz’

 

Deklarasyon okunmadan önce DEM Parti Dil ve Kültür Komisyonu Eşsözcüsü Heval Dilbahar açıklama yaptı. Heval, “Kürt halkı kadim bir halktır. Kürt dili ve kültürü de maalesef sömürgeci güçlerin büyük baskısına uğradı. Kürt halkının 50 yıllık mücadelesi dilinin ve kültürünün yok olmasına izin vermemiştir. Bunun için biz dilin mücadelesini her yerde vermemiz gerekiyor. Bu alanların en önemli yerlerden biri ise yerel yönetimlerdir. Seçimlerde büyük bir başarı elde edeceğiz. Bu nedenle Kürt dilinin, kültürünün stratejisini açıklıyoruz. Bugün Ehmedê Xanî’nin türbesindeyiz. O, Kürt dilini ve kültürünün savunucusuydu. Biz bugün onun anısına söz veriyoruz ki, dilimizi sömürgelerin ayaklarının altında ezdirmeyeceğiz” dedi.

 

‘Mücadelenin en önemli alanı Kürt dili ve kültürünü korumak’

 

Kurmancî açıklamayı okuyan Wan Büyükşehir Belediyesi Eşbaşkan Adayı Neslihan Şedal, “Kürt dili ve Kürt kültürü, Kürtlerin varlık ve ulusal kimlik olarak tanımladıkları Kürt ulusunun iki temel, özerk ve bağımsız unsurudur. Kürt dili ve Kürt kültürü birçok nedenden dolayı halen yok sayılmakta, yasaklanmakta, zulüm görmekte ve yok edilmektedir. Yine Kürt dili üzerinde her türlü baskı ve saldırı devam ediyor. Kürt halkı yıllardır dili ve kültürü için amansız bir mücadele veriyor. Bu mücadelenin bir alanı da yerel yönetimler alanıdır. Kürdistan'da yerel yönetimlerin temel sorumluluklarından biri Kürt dilini, Kürt kültürü ve değerlerini korumak ve tanıtmaktır. Özellikle şunu belirtmemiz gerekir ki, Kürt dilinin ve Kürt kültürünün başarısı için, sosyal hayatın her alanında çok yönlü çalışmalar yapılması gerektiği gibi, bu çalışmaların gerçekleştirilebilmesi için de hepimizin belediye eşbaşkanları belediyelerimizin meclis üyeleri, yöneticileri ve çalışanları da Kürtçe ve Kürtçe çalışmalarına dahil olmalıdır” dedi.

 

‘Biz kürt dili ve kültürünün mimarı olacağız’

 

DEM Parti’nin tüm eşbaşkan adaylarının çok dilli ve çok kültürlü bir yönetim anlayışı sergileyeceklerini ifade eden Neslihan, “Bizler, DEM Partisi'nin eşbaşkan adayları ve meclislerimizin tüm üyeleri olarak, özellikle Kürt dili ve Kürt kültürünün içinde bulunduğu durum gerçeğinden dolayı yerelde çok dilli ve çok kültürlü yönetimler çerçevesinde Kürtçe dilini teşvik edeceğiz. Tüm çalışmalarımızda ve faaliyetlerimizde Kürt kültürünü en üst düzeyde yaşamsallaştıracağız. Bunlardan yola çıkarak, dilimizi, kültürümüzü her zaman ve her yerde somut, kalıcı, yaratıcı ve etkin bir şekilde korumak, geliştirmek için gerekli tüm çalışmaları yapacağız. Ehmedê Xanî’nin ‘Artık herkes kendi duvarının mimarıdır’ dediği gibi bizler de Kürt dilinin ve Kürt kültürünün mimarı olacağız” diye konuştu.

 

Madde madde yapılacaklar sıralandı

 

Neslihan, ardından yapacakları çalışmaları madde madde olarak şöyle sıraladı:

 

*Öncelikle Kürt dili ve Kürt kültüründeki her alana yönelik stratejilerimizi, politikalarımızı, programlarımızı, planlarımızı ve faaliyetlerimizi hazırlayıp tanımlayacağız; bunların uygulanması için bütçeyi, personeli ve işçileri en üst düzeyde tahsis edecek, bunu kamuoyuyla paylaşacak ve uygulanması için ne gerekiyorsa yapacaktır.

 

*Kürt diline ve Kürt kültürüne yönelik baskı politikalarına karşı kısa, orta ve uzun vadeli proje, program, faaliyet ve planlar yapacağız. Buna göre Kürt dili ve Kürt kültürü her alanda her zaman uygulayacağız.

 

*Kürt dilinin statü kazanması, resmi dil ve eğitim dili olması için ilgili tüm kurumlarla sürekli mücadele ve gerekli çalışmalar içerisinde olacağız.

 

*Tüm çalışmaları kendi anadilinde yürütmek için belediler bünyesinde Dil ve Kültürü Koruma ve Geliştirme Müdürlükleri kuracağız.

 

*Belediye eşbaşkanları, meclis üyeleri, belediye yetkilileri, kadroları, çalışanları, danışmanlarına ve belediyelerin tüm çalışanları Kürt bilincini tanıyacak şekilde eğitilecek; temel şart olarak mutlaka yüksek düzeyde Kürtçe eğitimi alacaklardır; konuşmayı, okumayı ve yazmayı en iyi düzeyde öğrenecekler.

 

*Duyuru, belediyenin web sitesi, dijital medya sayfaları, tabela, poster, günlük etkinlik vb. belediye iletişim materyalleri resmi, kitlesel ve toplumsal olanları en üst düzeyde Kürtçe dilinde olacaktır.

 

*Belediye çatısı altında çıkarılacak bülten, kitap, dergi, kaynak ve diğer tanıtımları Kürtçe yayınlayacağız.

 

*Sağlık hizmetlerinden eğitim hizmetlerine, sosyal hizmetlerden kültürel ve ekonomik hizmetlere, kamu hizmetlerinden çocuklara, kadınlara ve toplumun tüm kesimlerine yönelik hizmetlere kadar tüm belediye hizmetleri en üst düzeyde Kürtçe olacaktır.

 

*Belediye çatısı altındaki tüm belediye birimlerinin, tüm araç ve gereçlerinin isimlendirmesini ve tanıtımını aynı anda Kürtçe yapacağız.

 

* Değiştirilen köy, mahalle, kasaba, ilçe, şehir ve tüm yerlerin, yaşam alanlarının, canlıların, nesnelerin ve eşyaların isimlerini Kürtçe olarak değiştirip öyle kullanacağız.

 

*Anaokulları, okullar, eğitim merkezleri ve kültür merkezleri, hikaye anlatma merkezleri, oyun merkezleri, kütüphaneler, kütüphaneler gibi Kürt dilinin ve Kürt kültürünün öğretilmesine ve öğrenilmesine yönelik sosyal alanlar sağlayacağız. Yine çocuklar, gençler ve kadınlar olmak üzere binlerce insan bu merkezlerde eğitilecek. 

 

*Birçok yerde çocuklara, kadınlara ve gençlere yönelik Kürtçe ve Kürt tarihi, dili, edebiyatı, kültürü ve sanatıyla ilgili kurum, bölüm ve akademiler kuracağız; aynı zamanda Kürtlerin bu yerlerdeki araştırmalarını, kayıtlarını, öğretimlerini, eğitimlerini, yazılarını, dil bilimlerini, edebiyatlarını, kültür ve sanatlarını yürütmek; bunlarla ilgili projelerin hazırlanmasına ve uygulanmasına öncülük edecek ve destek vereceğiz. 

 

*Kürdistan'ın her il, ilçe, kasaba, mahalle, köy ve çevresinde Kürtçe ve Kürtçe dili, kültürü, edebiyatı ve sanatının bilincine varılması, öğretilmesi, yetiştirilmesi için gerekli tüm faaliyetleri, her türlü programları gerçekleştireceğiz.

 

*Farklı dil ve kültürlere sahip grup ve toplulukların eşit ve demokratik temsili esasına göre oluşturulacak kent konseylerinde Kürtçe dilini en üst düzeyde kullanıp anadil haline getireceğiz.

 

*Tüm kurum, daire, platform, inisiyatif, birlik, oda, yayıncı, işletme, esnaf, belediye meclisi ve diğer alanlarla birlikte Kürt dilini, Kürt kültürünü ve Kürt halkının tüm değerlerini koruyacağız ve tanıtacağız.

 

*Şehrimizin her evinde, sokağında, mahallesinde ve diğer çevrelerde Kürt dilinin ve Kürt kültürünün hakim olması için ne gerekiyorsa yapacağız.

 

*Biz halkımızın yerel yönetimleri olarak Kürt dilinin, kültürünün, edebiyatının ve sanatının korunması ve tanıtılması amacıyla yukarıdaki faaliyetleri ve daha birçok faaliyeti yürütme kararlılığındayız ve bunların hayata geçirilmesi için de ne gerekiyorsa yapacağız; halkımıza asıl sözümüz budur. Elbette bunu halkımızla birlikte yapacağız ve birlikte kazanacağız.”

 

Neslihan son olarak, “Tüm halkımızı Kürt dili, kültürü ve tüm Kürt değerlerine yönelik mücadelesini yerel seçimlerde zaferle taçlandırmaya çağırıyoruz” dedi.

 

Açıklama “Zimanê me rûmeta me ye” ve “Bê kurdî jiyan nabe”  sloganlarıyla son buldu.