Süryaniler Yaldo Bayramı'nı kutladı

  • 12:19 25 Aralık 2023
  • Kültür Sanat
 
İSTANBUL/MÊRDÎN - Süryani (Asuri-Arami-Keldani) Ortodoks halkı, her yıl 25 Aralık’ta kutladığı Yaldo (Doğuş-Noel) Bayramı’nı bu yıl da Meryem Ana Rosairo Latin Katolik Kilisesi’nde büyük bir moral ve coşku ile kutladı. Mêrdîn'de ise Kırklar Kilisesi'nde ayin düzenlendi. 
 
Yüz yıllardan beridir maruz bırakıldıkları soykırım, katliam, zorunlu göç, saldırı, faili meçhul katliamlar ve asimilasyon politikalarına rağmen bir avuç kalsalar kültürlerini, kimliklerini, anadillerini ve varlıklarını büyük bir mücadeleyle sürdüren Süryani (Asuri-Arami-Keldani) Ortodoks halkı, her yıl olduğu gibi bu yıl da 25 Aralık tarihinde İsa Peygamber’in doğuşu maksadıyla Yaldo (Doğuş-Noel) Bayramı’nı büyük bir coşku ile kutladı.
 
‘Doğuş’: Yaldo
 
Hıristiyan dünyasında yeni (Gregoryan) takvimi kullanan kiliselerin her yıl 25 Aralık’ta kutladığı Noel bayramı, Süryaniler için de büyük bir öneme sahip. Süryaniler, İsa Peygamberin doğuşunu kutladığı bu bayramı Süryanicede doğuş anlamına gelen “Yaldo” diye tanımlıyor.
 
Zılgıtlar eşliğinde devre
 
Hıristiyanlığı ve İsa Peygamberi kabul eden ilk halk olarak bilinen Süryani halkı, Yaldo Bayramı’nı kutlamadan önce kilisenin kabul ettiği takvim uyarınca 25 Aralık’a kadar 10 gün boyunca hayvansal hiçbir gıda tüketmeyerek oruç tutuyor. Bayram sabahı ise tüm kiliselerde ayinler düzenlenip, mumlar yakılarak ilahiler okunuyor. Ayin esnasında ise ruhaniler ve kutsanmış şemmaslar (öğrenciler) kilisenin içerisinde ilahiler eşliğinde halkın arasından geçerek devre yapıyor. Devre esnasında abuna (papaz), elindeki kutsal haçı halk için dualar eşliğinde gezdiriyor. Süryani halkı da bu esnada zılgıtlar ve ilahiler eşliğinde coşkularını paylaşıyor. Yine gelenekleri kapsamında İncil’e dokunup öpüyorlar.
 
Yaldo ateş yakılarak canlandırılıyor
 
Ardından İsa Peygamber’in mağarada doğması ve çobanların da bu müjdeli haberi ateş yakarak karşılamaları, kilisede bulunan heykel bölümünde çıralar tutuşturup ateş yakılarak canlandırılıyor. Bu esnada da mumlar yakılarak ilahiler ve zılgıtlar eşliğinde İsa Peygamber’in doğuşu kilisedeki halk tarafından büyük bir coşku ile karşılanıyor.
 
Savaşa karşı dua edildi
 
Savaş ve katliamların son bulması için dua edilen ayin sonunda, verilen “kıddas” yani bereket ekmeğini alan Süryaniler, 10 gün boyunca sürdürdüğü oruçlarını sonlandırdı.
 
Bakırköy’de Yaldo coşkusu
 
Bu yıl da İstanbul’da farklı semtlerde yaşayan Süryani Ortodokslar, farklı inançlar ile paylaştıkları ortak kiliselerde ayinlerle Yaldo’yu kutladı. Bakırköy’de bulunan Meryem Ana Rosairo Latin Katolik Kilisesi de Süryani halkının uzun yıllardır Katolikler ile birlikte kullandığı kiliselerden biri. Meryem Ana Rosairo Latin Katolik Kilisesi’nde gerçekleştirilen Yaldo ayinine bu yıl da yüzlerce Süryani katıldı. Ayine katılan Süryani halkı arasında, maruz kaldıkları soykırım, katliam, tehdit, taciz ve zorunlu göçler nedeniyle dünyanın dört bir yanına dağılmak zorunda kalanlar da yer aldı. Yine kilisede büyük bir coşkunun hakim olduğu ayine, farklı inançların yanı sıra Halkların Eşitlik ve Demokratik Partisi (DEM Parti) İl Eşbaşkanı Gonca Yangöz ile Bakırköy İlçe Eşbaşkanları da katıldı.
 
Halkların bahçesinde kutlama…
 
Ayin bitiminde kilise bahçesinde bir araya gelen Süryaniler ve coşkularını paylaşan halklar, birbirlerine bayram tebriklerinde bulundu. Dünyanın dört bir yanına dağılan Süryani halkı ve kendileriyle dayanışma gösteren kesimlerin bir arada buluştuğu kilise bahçesi, halkların bir aradalığını yansıtan renkli görüntülere sahne oldu. Süryaniler, 25 Aralık sabahı İsa Peygamber’in de konuştuğu dilde birbirlerinin bayramını, anadillerinde “Rabbin doğuş bayramı kutlu olsun” anlamına gelen “Brikh mavlodo d’moran” diye kutladı.
 
Gün boyu bayram ziyaretleri
 
Kutlamaların ardından Süryaniler evlerinde kahvaltı ederek oruçlarını açıyor ve gün boyu bayram ziyaretleri gerçekleştiriyor.
 
Mêrdîn
 
 
Mêrdîn'de Süryaniler, Kırklar Kilisesi’nde ayin düzenledi. Kırklar Kilisesi Rahibi Hori Gabriel Akyüz tarafından yönetilen ayine sabah saatlerinden itibaren gelmeye başlayan Süryaniler, mum yakıp, dileklerini diledikten sonra kilisede yerlerini aldı. Tütsülerin yakılarak, ilahilerin seslendirildiği ayinde çocuklarla vaftiz geçidi düzenlendi. Ayin ateş yakılması ile devam etti.
 
Törenin ardından Süryaniler birbirleri ile bayramlaşarak kiliseden ayrıldı.