İZMİR- Êzidî Soykırımına dair düzenlenen panelde  konuşan Yazda Derneği Avukatlarından Natia Navruzov “İŞİD üyeleri nasıl Ankara’da gezebiliyor. Türk halkına siyasilere ve hükümete sormalısınız” dedi.

 

Halkların Köprüsü Derneği tarafından düzenlenen 2’nci İzmir Uluslararası Mülteci Film Festivali ikinci gününde Alsancak Fransız Kültür Merkezi'nde devam etti. Gün boyunca film gösterimleri ve söyleşilerle süren festivalde günün son etkinliği "Soykırımdan hayatta kalmak: Êzidîlerin direniş hikayeleri" adlı panel oldu. Derneğin Kurucu Başkanı Prof. Dr. Cem Terzi’nin moderatör olarak yer aldığı panelde DAİŞ’in soykırım saldırılarına tanıklık eden Yazda Derneği üyesi kadınlardan Farida Falıt Jrdo, Ameena Qasım Khalaf, avukat Natia Navrauzov ile sanatçı Zülfü Livaneli panelist olarak yer aldı. Paneli çok sayıda kişi izledi.

 

‘Kürt sorununda sanatçılar yeterli sorumluluk almadı’

 

İlk olarak konuşan sanatçı Zülfü Livaneli, göç sorununun giderek daha da derinleştiğini belirterek bunun sebebi olarak eşitsizliği gösterdi. Avrupa devletlerinin zenginliklerini Ortadoğu ve Afrika halklarını sömürmek üzerinden sağladıklarını ifade eden Zülfü, yoksullaştırılan halklara köleliği kabul etmelerinin dayatıldığını ifade etti. Türkiye’de Kürtlere yönelik ayrımcılığa da değinen Zülfü bu sorunun aşılamamasında sanatçıların yeterli sorumluluğu almamasına işaret etti.  

 

‘Silahlarımız az olduğu için kendimizi koruyamadık’

 

Ardından söz alan Ameena Qasım Halad ise 3 Ağustos 2014’te yaşanan DAİŞ saldırısından sonra yaşadıklarını anlattı. Ameena, “Êzidî olarak dağlarda aç susuz yaşadık. Korku içindeydik. Bazı erkekler hafif silahlarıyla bizi savundular. Ama silahlarımız az olduğu için kendimizi koruyamadık” şeklinde konuştu. DAİŞ’ten kaçabildikleri bir anda sığındıkları Arap ailesine bütün paralarını verdiklerini ancak ailenin kendilerini tekrar DAİŞ’e sattığını dile getiren Ameena, “Bunlardan sonra güvenli şekilde yaşamak ve eskisi gibi çalışmak istiyoruz. O nedenle sizin gibi insanlardan bizlere hem psikolojik hem de hukuki olarak destek olunmasını istiyoruz” dedi.

 

‘Yapay çözümler sunuldu’

 

İstihdam, sağlık ve eğitim hizmetlerine ihtiyaç duyduklarını vurgulayan Ameena, “Hala vücudumda şarapnel parçası var. Bir çok ailenin yeniden kendi hikayelerini yazmak için maddi desteğe ihtiyacı var. Şu ana kadar yapay çözümler sunuldu. Ama daha çok şeye ihtiyacımız var” ifadelerini kullandı.  

 

‘Basın nasıl yardım edileceğiyle değil kim olduğumuzla ilgilendi’

 

Ailesinin de Êzidî katliamından kaçarak Gürcistan’a yerleştiğini, buradan da Fransa’ya iltica ettiğini belirten Yazda Derneği avukatlarından Natia Navrouzov da “Sadece birkaç saat içinde 12 bin insan kaçtı veya öldürüldü 400 bin kişi Barzani bölgesindeki yerini terk etti. Tüm bunların sebebi kimliğimizdi. Tüm bunlar olurken ise basın bize nasıl yardım edileceğiyle değil Êzidîlerin kim olduğuyla ilgilendi” sözlerine yer verdi.

 

‘Êzidî soykırımının gölgede kalmaması için çabalıyoruz’

 

DAİŞ’in işlediği suçların belgelenmesi için bir proje yürüttüklerini söyleyen Natia, bu suçları tarihsel olarak kayda geçirmeyi hedeflediklerini belirtti. Osmanlı Devleti’nin işlediği Ermeni katliamında Êzidîlerin de soykırıma uğramasının gölgede bırakıldığını kaydeden Natia “Amacımız DAİŞ katliamlarından sonra da Êzidîlerin gölgede bırakmamaktı. Bu projenin ikinci amacı faillerin ortaya çıkarılması” dedi.

 

‘Türkiye’deki yurttaşların da yapabilecekleri var’

 

ABD, Belçika ve Hollanda’nın resmi olarak Êzidî soykırımını kabul ederken Türkiye’nin hala kabul etmediğini hatırlatan Natia, “Sizin de yurttaşları olarak yapabilecekleriniz olmalı. Projemizde tanıklık ve suç mahallinden alınan verileri topluyoruz. Kadın ve kitle katliamından, askere alınan erkeklerden 2 bin kişinin tanıklığını topladık. 100’den fala suç mahalli, katliam bölgeleri ve 68 zarar verilmiş Êzidî tapınağı tespit ettik. Katliamdan zarar görenlerin tutulduğu yerler de var içinde” ifadelerinde bulundu.

 

‘DAİŞ üyelerinin Ankara’da nasıl gezebildiği sorulmalı’

 

Almanya’da 5 DAİŞ üyesinin tutuklanmasını sağladıklarını belirten Natia, bu şekilde dünyada ilk defa Êzidî soykırımının kabul edilmiş olduğunu dile getirdi. Ancak aradan geçen 8 yıla rağmen başka bir örneğin yaşanmadığını kaydeden Natia “Daha fazlası yapılmalı. Irak ve Türkiye’de DAİŞ soykırımdan değil terör örgütü üyeliğinden yargılanıyor. 2 Bin 800 Êzidî bir yerlerde ve korku içinde kapatılmış durumda. Kimisi Türkiye’de ortaya çıkıyor. Hatta bazıları DAİŞ’in yenildiğini bilmiyor. Rojda geçen hafta Ankara’da bulundu. Sincar’da alıkonmuş ve 3 yıl işkence görmüş. Kurtulmasının sebebi zayıflaması DAİŞ’in işine yaramaması. 8 bin dolara ailesine satıldı. Aileleri akrabaları bildiği halde Türk hükümeti aileye yardım etmedi. DAİŞ üyeleri nasıl Ankara’da gezebiliyor? Türk halkına siyasilere ve hükümete sormalısınız” şeklinde konuştu.

 

‘Irak hükümetinin desteği yetersiz’

 

Son olarak söz alan Yazda  Derneği Koordinatörlerinden Farida Falıt Jrdo, kendisinin de DAİŞ’ten kurtulduğunu dile getirdi. Şimdiye kadar DAİŞ’ten kurtulan bin 200 kadınla görüştüğünü hala bin 500 kadınla çalıştıklarını belirten Farida şöyle konuştu: “Ancak bu kadar kadından 700 kadın kabul edebildik. Çünkü imkan yoktu. Bir de pandemi vardı. Irak hükümeti sağlık ocağına girmek için bile kimliğini değiştirilmesini istiyordu. Kürdistan’da sadece 15 kampı desteklediler. Bu kadınlar için kampta takriben 28 proje yapıldı. Hollanda Hükümeti 2020’de başlayan projeyi 2021’de bitirdi. Bu şekilde 850 aile desteklendi. Şimdi başka bir projeye başladık. Şimdilik 200 kişiye yardım yapabiliyorlar. En çok maruz kalanlara öncelik vermek zorunda kaldık.”

 

‘Kimden ne yardım gelirse faydalı olacak’

 

Eşi çocuğu katledilen yalnız kalan kadınların Irak hükümetinden destek alamadığına dikkat çeken Farida, “Geçen yıl bir kampta bulunan Êzidî bir kadın ‘DAİŞ’ten kurtulduk ama burada başka bir ateş içinde öleceğiz’ dedi. 750 kadar kişi eşini, çocuğunu, yakınını kaybetmiş ve destek almıyor. Kimden nasıl bir destek gelirse gelsin iyi olacak” dedi.

 

Panel soru ve cevap bölümü ile sona erdi.