HABER MERKEZİ - Mitolojide yeraltı dünyasının kraliçesi olarak bilinen Persephone, yılın 6 ayını yeraltında, 4 ayını ise yeryüzünde yaşar. Yunanlar 6 ayı kış ve sonbahar mevsimi, 4 ayı ise yaz ve bahar mevsimi olarak kabul eder. Mitolojide mevsimlerin değişimi, doğanın ölümü ve yeniden doğuşunun ebedi döngüsünü simgeler.

 

Mitolojide yer edinen ve günümüze kadar gelen tanrıçalardan biri Yunan Mitolojisine göre, yeraltı dünyasının kraliçesi Persephone’dur. Hasat ve doğurganlık tanrıçası Demeter ve Zeus’un kızı olan Persephone, aynı zamanda “genç kız” anlamına gelen Kore ismine sahiptir. Persephone, birçok tanrının dikkatini çeken sevimli bir çocuk olarak büyür. Mitolojide Persephone’un hikayesi şöyle geçer. 

 

Persephone’u erkeklerden uzak tutar

 

Tek çocuğuna takıntılı bir sevgi besleyen Demeter,  tüm erkekleri Persephone’dan uzak tutar. Yeraltı tanrısı Hades, Demeter ve Zeus’un kızı olan Persephone’a aşık olur. Persephone ile evlenmek için Zeus’un yanına giden Hades, kardeşinden kızı ile evlenmek için izin ister. Hades’in isteğini reddetmek istemeyen Zeus bir yandan da Persephone’a çok düşkün olan Demeter’in kızının Hades ile evlenip Tartaros’ta yaşamasına asla izin vermeyeceğinden emindir. Bu sebeple Hades’in teklifini ne kabul edebilir ne reddedebilir.  

 

Persephone’yi kaçırır

 

Hades, ne olursa olsun Persephone'yi kaçırmaya karar verir. Bir gün Persephone, bir vadide oyun oynayıp çiçek toplarken gördüğü en büyüleyici nergisler ile karşılaşır. Çiçeği toplamak için eğilirken, ayaklarının altındaki toprak aniden yarılır ve Hades'in kendisi boşluktan siyah at arabası ile ortaya çıkar. Hades, kızı yardım için çığlık atamadan yakalar ve yeryüzündeki boşluk onların ardından kapanmadan önce yeraltı krallığına iner. 

 

Güneş tanrısı Helios’tan yardım ister

 

Persephone'nin aniden ortadan kaybolması hakkında kimsenin hiçbir fikri yoktur. Ancak Persephone'nin babası ve kaçıranın kardeşi Zeus ve Güneş tanrısı Helios tüm olaya tanık olmuştur. Zeus, kardeşi ile kavgayı önlemek için tüm olanlar hakkında sessiz kalmaya karar verirken, Helios da akıllıca hareket ederek onu ilgilendirmeyen bir şeye karışmamayı seçer. Perişan ve kalbi kırık Demeter, yeryüzünde kızını aramak için dolaşır, ta ki yakın arkadaşı Hecate, kızı bulmak için her şeyi gören Güneş tanrısı Helios'tan yardım istemesini tavsiye edene kadar. Demeter onuncu gün Güneş tanrısı Helios'a rastlar.

 

Toprağı verimli kılmayı reddeder

 

Helios, ona Zeus'un gizli rızasıyla Hades'in Persephone'u kaçırıp ölüler ülkesinde ebedi karısı yaptığını açıklar. Demeter bu olaya isyan eder ve Olimpos'u terk ederek insanlar arasında yaşamaya başlar. Yaşlı bir kadın kılığında Eleusis'e varır. Bir kuyunun yanında zeytin ağaçlarının altında oturur. Kuyudan su almaya giden kral Keleos'un kızları yaşlı kadını alıp eve götürürler. Böylece Demeter kızların küçük kardeşi Demophon'un dadısı olur. Demeter, küçük çocuğa ölümsüzlük kazandırmak için geceleri çocuğun bedenini ambrosia ile sıvayıp yanmakta olan ateşe tutar. Bir gece çocuğun annesi olaya tanık olur ve dehşete düşer. Demeter şaşkınlıkla çocuğu elinden ateşe düşürür. Bu olay üzerine Demeter kim olduğunu açıklar, kral Keleos ve eşinden özür dilemek için, Persephone'un kardeşi olan oğlu Tripolemos'a kanatlı ejderhaların çektiği bir araba verir ve ona buğday serpe serpe tüm dünyayı dolaşmasını emreder. Günler geçer ve Eleusis'te kaldığı süre içinde Demeter toprağı verimli kılmayı reddeder, böylece açlık hüküm sürmeye başlar.

 

Kıtlık dünyaya yayılır

 

Demeter,  Persephone'nin gitmesine izin veremez. Bu hakarete öfkeliydi ve Hades'in tatlı kızı için doğru koca olmadığına derinden inanıyordur. Bunu ona söylemediği için Zeus'a da kızmıştır. Demeter öfkesinden toprağı lanetler ve toprak kurumaya başlar. Hasatlar başarısız olur; bitkiler meyve verimlerini kaybeder; hayvanlar yiyecek eksikliği nedeniyle ölüyordur ve kıtlık tüm dünyaya yayılır.

 

Halk acı çeker

 

Acı çeken halkın çığlıkları Olimpos'a ve Zeus'un ilahi kulaklarına ulaşır. Güçlü tanrı sonunda karısının gazabıyla ilgili bir şey yapmazsa tüm insanlığın ortadan kalkacağını fark eder. Böylece hem Demeter'ı sakinleştirmek hem de Hades'i memnun etmek için başka bir çözüm bulmaya çalışır. Demeter'a, kızın Hades'le kendi isteği dışında, zorla kaldığı kanıtlanabilirse, Persephone'yi ona geri vereceğine söz verir. Aksi takdirde, Persephone Hades'e aittir. Kurnaz Hades bu anlaşmayı öğrenir ve umutsuzluktan gece gündüz ağlayan isteksiz gelini birkaç nar meyvesi tohumu yemek için kandırır. Bu meyve yeraltı dünyasının yiyeceğidir ve birileri bunun birkaç tohumunu bile yediğinde bir süre sonra yeraltı dünyasındaki hayatı özler. 

 

Yeraltı dünyasının kraliçesi olur

 

Zeus, Persephone'ye nerede yaşamak istediğini sorduğunda, Hades ile birlikte yaşamak istediğini söyler. Demeter bunu duyduğunda öfkelenir ve Hades'in bir şekilde kızını kandırdığını iddia eder. Bunu büyük bir kavga izler ve Demeter dünyayı bir daha asla verimli kılmayacağı ve dünyadaki herkesin öleceği tehdidinde bulunur. Bu kavgaya bir son vermek için Zeus, Persephone'nin Demeter'a dönmesine karar verir, ancak Persephone yılın 4 ayını annesi ile 6 ayını Hades’le geçirmek zorunda olacaktır.  Böylece Persephone, Hades'in eşi ve yeraltı dünyasının kraliçesi olur. Persephone'nin yeraltı dünyasında geçirdiği altı ay boyunca annesi üzgündür ve hasatla başa çıkma havasında değildir. Böylece dünyayı çöküşe terk edecektir.

 

Doğanın ölümü ve yeniden doğuşun ebedi döngüsü 

 

Antik Yunanlılara göre, bunlar toprağın verimli olmadığı ve ürün vermediği Sonbahar ve Kış aylarıdır. Persephone, annesiyle birlikte yaşamak için Olimpos'a her gittiğinde, Demeter mutluluktan parlar ve toprak yeniden bereketli ve verimli hale gelir. Bunlar ilkbahar ve yaz aylarıdır. Mitolojide mevsimlerin bu efsanevi değişimi, doğanın ölümü ve yeniden doğuşunun ebedi döngüsünü simgeler.