VAN - Pandemiden etkilenen alanların başında tiyatrolar ve oyuncuları geliyor. Sansürle ve yasaklarla mücadele eden tiyatrolar, destek alamadıkları için kapanma noktasına geldi. İktidarların, her zaman tiyatroyu muhalif gördüğünü ve desteklemediğini belirten Tiyatro Mencel oyuncularından Berivan Budakbeyoğlu tek isteklerinin özgür bir sahne olduğunu belirtti.

 

Tüm dünyayı etkisi altına alan yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgını sonrası tedbir adı altında alınan önlemler birçok iş kolunu etkiledi ve etkilemeye devam ediyor. Sahne ve gösteri sanatları salgından etkilenen alanların başında geliyor. İktidarın seçmeniyle kapalı ve açık alanda yaptığı ve maske dahil hiçbir önlemin alınmadığı buluşmalar yaşanırken, tiyatro, sinema, konserler fiili yasaklandı. Kimi özel tiyatrolar destek verilmediği için vergi, prim, kira borçları yüzünden kapanmanın eşiğine gelirken, Kürt tiyatrosu için bu sorunlar daha fazla yaşanmakta.

 

Van’da alternatif sanat yapmak üzere 2017 yılında bir araya gelen 7 oyuncunun kurduğu Tiyatro Mencel de aynı sorunlarla karşı karşıya kaldığı için perdelerini indiren tiyatro topluluklarından biri. Ağırlıklı olarak Kürtçe oyun sahneleyen Tiyatro Mencel oyuncularından Berivan Budakbeyoğlu ile salgın sürecinde tiyatroların durumunu ve oyuncuların yaşadıklarını konuştuk.

 

‘Türkiye’de sanat yapmak kazanç sağlamaktan daha zor’

 

Tiyatro Mencel’in sergilediği oyunlara yoğun ilginin olduğunu fakat salgından kaynaklı perdelerini indirmek zorunda kaldıklarını belirten Berivan, “Alternatif olarak kurduğumuz tiyatroda yaptığımız oyunlarla bir kazanç sağlayabiliyorduk.  Sanat alanında çok iyi bir kazanç elbet yok, hele ki Türkiye’de sanat yapmak kazanç sağlamaktan daha fazla zor. Sahne düşüncelerini rahatlıkla ifade ettiğin zaman, iktidarın sevmediği bir alana dönüşebiliyor.  Ama ona rağmen gönüllü olarak oyunlarımızı oynuyorduk. Tiyatro’nun topluma etkisinin olduğunu ve bu etki ile güzel şeylerin çıkacağını biliyoruz.  Pandemi sürecinden kaynaklı yarım kalan birçok oyunumuz var. Bunlardan bir tanesini de 8 Mart’ta prömiyer üzerinden yaptığımız bir oyun maalesef pandemi sürecinin yoğun geçmesiyle oda yarıda kaldı. Şuan yaptığımız bir televizyon programımız var.  Tiyatro Mencel, Amed tiyatrosu, Jiyana Nû Tiyatrosu ve Tiyatro Yekti Hevâ oyuncularından oluşan ‘Hinêk Hinêk’  oyunu var” diye belirtti.

 

‘Yenileyeceğimiz Mencel ile devam edeceğiz’

 

Pandemi öncesi çocuklara ve yetişkinlere yönelik atölyelerinin olduğunu ve bu süreçte çalışmalarına ara verdiklerini ifade eden Berivan, “Daha önceden çocuk atölyesi gerçekleştirdik.‘Kukla ve ritim atölyesi’ ve çocuk drama üzerine yapmak istediğimiz projelerimiz var.  Pandemi süreci biterse yada hafiflerse bu atölyelerimiz devam edecek.  Pandemi süreci bizi zorluyor şuan bir projemiz var bu projemiz kabul edilirse Tiyatro Mencel’i yenileme ve genişletme yapacağız. Atölyelere ve yetişkinler için oyunlara da yenilenen Tiyatro Mencel ile devam ederiz. Bu projenin kabul olması durumunda yeni bir Tiyatro Mencel olarak izleyicilerimizin karşısına çıkacağız” diye belirtti.  

 

‘Tek talebimiz oyunların özgürce sahnelenmesi’

 

Salgından tüm tiyatroların etkilendiğini fakat Kürtçe oyun sergileyen tiyatroların daha çok etkilendiğini vurgulayan Berivan son olarak şunları belirtti: “İktidar için tiyatro alanları çok sevilen alanlar değil. Tiyatro oyuncularına veya sahiplerine verilen bir destekte yok.‘Tiyatro yaşasın’ üzerinden bir kampanyamız var. Kampanyamız mağdur olan tiyatro alanlarına yönelik belirttiğimiz talepler vardı. Ama taleplerimiz iktidar tarafından ciddiye alınmadı, alınmamaya da devam ediyor. Aslında tek talebimiz tiyatro oyunlarımızı özgürce sergilemek. Bu talebimiz dışında başka bir talebimiz yok. Bunun en son örneği İstanbul’da Kürtçe sahnelenecek ‘Berû ’ oyunu, ‘Kamu Güvenliği’ gerekçesiyle yasaklandı. Bu oyun Moskova’da ödül alan bir oyun ve bu Kürtçe olduğu için sansürlenebiliyor. Ama bizler pandemiden sonra da Kürtçe tiyatro oyunlarımızı sergilemeye devam edeceğiz.”