Zeynep Durgut

 

HAKKARİ - Çukurca’nın köylerinde keçi sağmaya giden kadınlar, yanlarından ayırmadığı ‘teşi’ ile yün eğirmeye devam ederken, ahenk içinde çalışarak binlerce yıllık kültürü yaşatmaya devam ediyor.

 

Kadınların koyun yününden ip elde etmek için kullandığı teşi (öreke) geleneği gelişen teknolojiyle birlikte unutulmaya yüz tutsa da hala bazı bölgelerde kadınlar öncülüğünde yaşatılmaya çalışılıyor. Özellikle kadınların halı, kilim, çorap yapımında kullandığı yünü eğirmek için elinden düşürmediği teşi geleneği, Hakkari’nin Çukurca ilçesine bağlı Çığlı (Aşûtê) köyünde devam ediyor. Köyde kadınlar keçi sağmaya giderken belirli saatlerde bir araya gelerek, bir ahenk içinde çalışıyor.

 

'Oldukça sabır isteyen bir iş'

 

Teşide yünü ipliğe dönüştürmenin oldukça zahmetli olduğunu söyleyen Hamail Ecer, "Koyun yününü yıkadıktan sonra güneşe serip kurumasını bekliyoruz. Daha sonra yün tarağıyla tarıyoruz. Bu işlemleri bitirdikten sonra tel haline getirip teşi ile iplik haline getiriyoruz. Oldukça sabır isteyen bir iş. Biz eskiden yaylalara giderken teşiyi yanımızda sürekli bulundururduk. Ama şimdilerde kadınların elinde teşi görmek oldukça zor” dedi.

 

'Teşinin anlam ve önemi büyük'

 

Hamail, teşinin anlam ve öneminin büyük olduğunu belirterek, “Teşi kadını sembolize eder. Eskiden annelerimiz yapardı ama şimdi bu geleneği sürdüren bizleriz. Amacımız bu kültürün yok olmaması. Teşi kadının icadı ve kültürüdür. Kültürümüze, tarihimize, emeğimize sahip çıkmamız gerekir” ifadelerini kullandı. 

 

'Kültürü yaşatmak bizim elimizde’

 

Aysel Ecer de sabahları keçi sağmaya gelirken teşilerini yanlarına aldıklarını belirterek, “Sabah kalkıyoruz akşama kadar çalışıyoruz. Bu kadar yoğunluğa rağmen teşiyi elimize alıp onunla bir şeyler yapabiliyoruz. Ben evde de yapıyorum. Bu kültürü korumak ve yaşatma sorumluluğumuz var. Teknolojinin gelişmesi bu kültürlerin kaybolacağı anlamına gelmiyor. Yaşatmak bizlerin elinde” diye konuştu.