HABER MERKEZİ - Polonya Anayasa Mahkemesi, kadın haklarına saldırı niteliğinde bir karara imza attı. Mahkeme doğuştan kusurlu fetüslerin kürtajına izin veren yasanın anayasaya “aykırı” olduğuna karar verirken, kadınlar karara karşı alanlara çıktı. 

 

Polonya Anayasa Mahkemesi fetal anormallikler nedeniyle yapılan kürtajların ülke anayasasını ihlal ettiğine karar verdi. İktidar ve Adalet Partisi (PiS) lideri Jaroslaw Kaczynski’nin sürekli görüş alışverişinde olduğu Başyargıç Julia Przylebska dün verdiği bir kararda, hatalı biçimlendirilmiş fetüslerin kürtajına izin veren mevcut yasanın anayasayla “uyumsuz” olduğunu ve hangi aşamada olursa olsun doğmamış canın korunması ve desteklenmesinin esas olması gerektiğini bildirdi. Mahkeme kararı, iktidardaki sağcı İktidar ve Adalet Partisi’nden yasa koyucuların doğuştan kusurlu fetüsler durumunda hamileliğin sonlandırılmasını yasaklayacak yasa tasarısını onaylamalarının önünü açabilir. Karar yürürlüğe girdikten sonra, Polonya’da kürtaja ancak tecavüz, ensest veya annenin sağlığı ve yaşamına yönelik bir tehdit durumunda izin verilecek. Bu son yıllarda yapılan yasal fesihlerin yüzde 2'sini oluşturuyor.

 

‘Kadın haklarına ve yargıya saldırı’

 

Times’ın haberine göre duruşmayı izlemesi için uzman gönderen Uluslararası Af Örgütü, Üreme Hakları Merkezi ve İnsan Hakları İzleme Merkezi hükümetin kadın haklarına ve yargıya saldırısı olarak nitelendirdikleri karardan duydukları endişeyi dile getirdi. 

 

Örgütler, yaptıkları açıklamada  “Bu yargılamalar, hükümetin kadın haklarına yönelik sürekli saldırıları ve kürtaj hakkının çabalarının yanı sıra Polonya’da yargının bağımsızlığını ve hukukun üstünlüğünü zayıflatan yasal ve politika değişiklikleri bağlamında da gerçekleşir” dedi. 

 

‘Kadınlar ilkel yöntemlerle kürtaja zorlanacak’

 

Pro Life adlı radikal kürtaj karşıtları, PiS ve Katolik kilisesi kararı sevinç gösterileriyle kutladı. Karara karşı çıkanlar ölümcül hastalıkları, engelleri olan çocukların doğmasını mahkeme kararıyla zorunlu kılmanın insan hakları ihlali olduğunu belirterek, ahlaki açıdan en düşük nokta ve yasal bir bataklık olarak niteledi. Kürtajın serbest bırakılmasından yana olanlar, yasanın sertleştirilmesiyle her yıl en az 120-150 bin kadının ülke dışında kürtaj yaptırmaya, bu olanağa sahip olamayanların ise ilkel yöntemlerle düşük yapmaya zorlanacağını düşünüyorlar. AlJazeera’nın haberine göre 38 milyon nüfuslu ülkede yılda 2 binden az yasal kürtaj görüyor, ancak kadın grupları 200 bine kadar prosedürün yasa dışı olarak veya yurt dışında gerçekleştirildiğini tahmin ediyor.

 

Öte yandan Varşova’da yüzlerce kişi kararın alınmasına tepki göstermek için yürüdü. Krakow, Lodz ve Szczecin kentlerinde de protestolar düzenlendi.

 

PiS yıllardır kampanya yürütüyor

 

İktidar ve Adalet Partisi (PiS) yıllardır Polonya'da kürtaj yasasının sertleştirilmesi için kampanya yürütüyor. Ağırlıklı olarak Katolik olan Polonya, mahkeme kararından önce de Avrupa'daki en katı kürtaj yasalarından birine sahipti. 1993'ten bu yana Polonya, yalnızca tecavüz veya ensest, annenin hayatına yönelik bir tehdit veya deforme olmuş bir fetüs durumunda kürtaja izin veriyordu. PiS hükümetinin 2016'da kürtaj yasasını sıkılaştırma girişimi, siyahlar giymiş on binlerce kadının ülke çapında protestolarının ardından iptal edilmişti.