AMED - Înîsiyatîfê Komelî yê Semedê Ziwanê Kurdkî, semedê waştişê şarê kurdî yê derheqê ziwanê kurdkî de bi beşdarîyê zêdeyêrî 750 sazgehî deklarasyonêk hempar raya pêroyî dir pare kerd û va: "Ziwanê kurdkî bi hawayêko fermî bêro nasnayîş û bibo wayîrê statu."

 

Însiyatîfê Komelî yê Semedê Ziwanê Kurdkî, mîyan de 750 sazgeh, dezgeh, platform, înîsiyatîf, partî, kom û derûdor estbî, vernîya Komeleya Cigêrayîşê Ziwan û Kulturî yê Mezopotamyaye (MED-DER), bi sloganê “Statuya Kurdkî-perwerdeyê bi Kurdkî” deklarasyonê “Waştişê kurdan yê semedê kurdkî” eşkera kerdî. Metnê kurmanci hetê Verfekê Komîsyonê Ziwan, Kultur û Hunerî yê Dem Partî Heval Dilbihar, metnê kirmanckî hetê îdareyê Enstîtûya Kurdî ya Amedî Suzan Vejan û metnê tirkî zî hetê Hemserekê Komeleya Huqûqnasê Semedê Azadîye (OHD) Muhîttîn Muguç ra ame wendiş.

 

Eşkerayîya Înîsîyatîfê Komelî yê Semedê Ziwanê Kurdkî wina ya;

 

“Pêro ziwanî erjê bingeyinî yê merdimîye yê û wayîrê eynîheqan ê. Ziwanê kurdkî erjêko tewr bingeyinî yê kurdan û merdimîye yo. Bi hewa, rayîr û metodanê cîya-cîyayan, çinhesibnayîş, qedexekerdiş, asîmîlekerdiş, dorpêçkerdiş, sînordarkerdiş û hewldayîşê seba helênayîşî û orterawedaritişê ziwanê kurdkî, sucêko tewr girdî yê veramerdimîye yo. Na heqîqete ra; ganî ziwanê kurdkî, hetêpêro sazî û dezgeyanê pêro dewlet û mîyandewletan ra, bitaybetî hetê Dewleta Tirkîya ra bi hewayêko resmî bêroşinasnayene û şuxulnayîşê ey pêro qadanê komelkî, gelemperî û cuye de, her hetî ra azad û serbest bo.”

 

Bi nê bingeyî ma 750 sazî, dezgeyî, platform, însîyatîf, partî, komelî û dorûverê ke cêr de yê; nê waştişan Dewleta Tirkîya ra wazenî:

 

* Ziwanê kurdkî bi hewayêko resmî bêro şinasnayene û bibo wayîrê statuyî.

 

* Ziwanê kurdkî verdibistanan ra heta unîversîteyan biboziwanê perwerdeyî.

 

* Nameyê pêro ca û çîyanê ke eslê xo de kurdkî yê la sey tirkî ameyê vurîyayene, do reyna bibê kurdkî.

 

* Pêro astengîyê qanûnî û cuye yê ke vera ziwanê kurdkîest ê bêrê wedaritene, ziwanê kurdkî her ca de serbest û azad bo.

 

* Seba azadî û serbestîya ziwanê kurdkî ya menda, statuû nasnamayê kurdan ê huqûqî û sîyasî Qanunê Bingeyî de bêro pawitene û qebulkerdene.

 

Bingeyê awankerdişê komelêka demokratîke, azad û aştîyane ser o, ma veng danî pêro rayedar û şexsanêDewleta Tirkîya wayîrê selahîyatê ke nê waştişanê tewrmerdimîyan hem qanûno bingeyîn û qanûnanê xo de qebul bikerê, hem zî înan pratîkî de bîyarê ca.

 

Reyna ma veng danê pêro hereket, partî, sazî, dezgeh, platform, înîsîyatîf û dorûveranê kurdan, netewayakurdan û pêro dorûveranê merdimîyepawitoxan ke qadêgelemperî daxîl wa her ca û qadan de ziwanê Kurdkî bêropawitiş û averberdiş ser o qanûnê raştkerdişan bêrêviraştene. Seba ke nê waştişî bêrê ca û seba pawitiş û averşîyayişê ziwanê kurdkî têkoşînê xo her ca de û her qade de berzêr, xurtêr û hîrayêr bikerê û nê waştişan sere de xo mîyan de bîyarê ca; ma veng danî ke wa ziwanêkurdkî bikerê ziwanê pêro qadan de ziwanê têkoşîn, xebate û cuya xo.”