
‘Tutî mecbûr nîyê kar bikerê, ganî biwanê’
- 12:06 28 Tebaxe 2025
- NAROJANE
WAN - Leyla Ablukan qalê keda tutan kerd û dîyar kerd ke keyeyî semedê kêmîyê ekonomî mecbûr ê ke tutanê xo bi zor bidê şuxilnayîş û no tena problemêk şexsî nîyo, eynî wextî de problemêk komelî yo zî.
Goreyê dayeyê Meclîsê Weşîye û Asayîşê Karî (Meclisa ÎSÎG), 12 serrê peyîn de tewr tay 770 tutê karkerî mîyanê karî de dinyaya xo bedelnayê. 5 aşmê verên yê serra 2025ine de zî tewr tay 28 tutê karkerî dinyaya xo bedelnayî. Kûrbîyayîşê feqîrî Kurdistan û Tirkîya de tewr zêde tesîr cuya tutan ser o keno. Semedê krîzê ekonomî û nêbîyayîşê çimdarî, semedê zêdebîyayîşê karkerîyê tutan, xeylêk tutî heqê xo yê perwerdeyî ra bêpar manenê.
Leyla Ablukan, endama Komeleya Cinîyan ê Starî ya Wanî, derheqê babete de ajansê ma JINNEWS'î rê qisey kerd.
'Problemêk komelî yo'
Leyla Ablukan qetî kerd ke heqê tutan ê perwerde, kaykerdiş, averşîyayîş û weşîye mîyanê heqê merdiman ê tewr bingehîn de yo û va: "Yew sebebê tewr muhîm yê ke tutî emrê hende ciwanî de benê karker o yo ke ameyîşê keyeyê înan kêmî yo. Bi taybetî hîn herêman de, hem keye û hem zî tutî hetê psîkolojî ra mecbûr ê ke xo sey sinifa karkeran bivînê. Semedê îmkanê perwerdeyî yê kêmî, tutî emrê zaf ciwan de kewenê mîyanê karî. Na rewşe problemê sîstemê perwerdeyî ra vejêno û semedê ameyoxê înan tehlukeyêk cidî virazneno. Keda tutan problemêk şexsî nîyo la eynî wextî de problwmêk komelî yo zî.”
Semedê tutan averşîyayîşê polîtîkayan
Leyla Ablukan derheqê polîtîkaya tutan de zî qisey kerd û va: "Keda tutan mektebanê mîyanên yê meslegî zêde bena. Tutî sinifa yewine ra fek dibistane ra vera danê, hewl danê ke pere qezenc bikerê û perwerdeyî ra dûr kewenê. Dimayê ke piçke pere qezenc kenê, bi temamî verê xo danê qezencê darayî. Keyeyî amade yê ke nê çî qebûl bikerê û tutî zî xo mecbûr vînenê ke wina bikerê. Lazim o ke hukmat na babete de polîtîkayanê xo aver bero. Bi rastî zî tutî hewceyê ke tena perwerde ser û nuştişî ser vinderê."
‘Ganî her tut şêro dibistane'
Leyla Ablukan qetî kerd ke destekdayîşê pereyî keyeyan rê bêro kerdiş û muhîmîyê mecbûrkerdişê perwerdeyî semedê tutan heta emrêk diyarkerde kerd û wina va: "Kampanyaya îqazkerdişî eşkenê bêrê organîzekerdiş. Rêxistinê bêhukmî û polîtîkayê hukmatî eşkenê çimeyê têkoşînê vera keda tutan ser o hemkarî bikerê. Ganî her tut şêro dibistane, kay bikero û xeyal bikero."