Rabîa Onver

 

COLEMÊRG - Cemedê vewre yê Cêloyî ke semedê vurnayîşê îklîmî binê tehdîdê helênayîşî de yê, nika bi tehdîdê lêşînîya derûdorî dir rî bi rî yê.

 

Cemedê vewre yê Cêloyî yê qezaya Geverî ya Colemêrgî ke bi hezaran serrî îklîmê herême pawitê, bi eşkereyî helênê. Wexto ke agahîyê roniştoxê herême dayeyê zanistî dir yenê têhet, dîmenêk bi talûke vejênê werte. Cemedê vewre nika ver bi çinbîyayîşî yê.

 

 

Tesîrê verbiçim yê wêranîyê germbîyayîşê gerdûnî, sey koyê krîtîk yenê vînayîş. Qilê ke verê temamê serre bi vewre amebî xemilnayîş, nika nîmeyê hamnanî de kerrayê înan yê wuşk û şikite asenê. Labelê problemo raşt oyo ke no proses tena bi xoza sînordar nîyo; no tesîrê xo yê negatîfî cuya komelî zî keno.

 

 

Semedê şarê herême ke debara xo bi ramitiş û weykerdişê heywenan keno, Cemedê Cêloyî tena bedewkerdişê xoza nîyê, eynî wextî de çimeyê muhîm yê awe yê zî. Nika ziwabîyayîşê çeman, helêyayîşê vewre yê rewî û kêmbîyayîşê varanî, cuya dewijan her serre xidarêr keno. Pêwa nê zî tu nîşanêk ke dewlete û sazgehê elqedar tedbîrê bi tesîr û domdar gênê çin ê.

 

Cemedê vewre nê, vîrê ma helêno

 

 

Koyê Cêloyî tena perçeyêk xoza nê; ê vîrê şarî yê ke ziwan û kulturê merdiman de bica bîyê yê. Helênayîşê cemedî tena rijnayîşê ekosîstemêk nîyo, eynî wextî de halînê vîrê şarî yo zî. Girêdayîşê kesê herême ke bi nê cemedê vewre awan kerdê, bi her dilopê ke înan niqûneno, çin beno.

 

 

Nêbîyayîşê cigêrayîşê zanistî yê xoser, herême de belgekerdişê vînîbîyayîşê cemedê Cêloyî xidar keno. Akademîsyen û çalakîkerê derûdorî nêbîyayîşê şert û mercê cigêrayîşêk bêasayîş gerrekerdox ê. Yê ke goş danê qîrîyauîşê bêveng ê cemedê Cêloyî yan yenê bêvengkerdiş, yan zî nêvînaye yenê.