Deprem vergileri savaşa ve ranta gitti! 2023-02-20 09:05:45     Melike Aydın   İZMİR - AKP’nin iktidara gelişinden bu yana toplanan 86 milyar “deprem vergisinin” savaşa ve vergileri silinen kimi şirketlere aktarıldığını söyleyen siyasetçiler, yaşanan son depremde ulaşmayan yardımlar, alınmayan tedbirlerden bunun görüldüğünü ve hesabının sorulması gerektiğinin altını çizdi.   AKP iktidarı boyunca toplanan 86 milyar liradan fazla deprem vergisinin iktidarın bekası için savaş politikalarına ve sürekli vergileri silinen sermayeye harcandığını söyleyen siyasetçi kadınlar bu vergilerin akıbetinin sorulması gerektiğine dikkat çekti.   Mereş merkezli 7.7 ve 7.6 şiddetindeki iki depremde on binlerce kişi yaşamını yitirdi.  Depremde on binlerce ev yıkıldı. Yurttaşlar devlet kurumlarının zamanında gelmediğini ve hayatta kalanların ise yaşamsal destek alamadığını söylerken, 1999 depreminden sonra geçici olarak çıkarılan ve süreleri uzatılarak kalıcı hala gelen Deprem Vergileri de yeninden sorgulanmaya başlandı. Yayınlanan verilere göre AKP’nin iktidar olduğu 2003-2022 arasındaki 20 yıllık süreçte toplanan deprem vergisi ise 86 milyar 138 milyon lira.    Halkların Demokratik Partisi (HDP) İzmir İl Eşbaşkanı Berna Çelik ile Emek Partisi (EMEP) İzmir İl Başkanı Emine Uyar konuya ilişkin değerlendirme yaptı.   ‘Vergiler savaşın sürdürülmesi için harcandı’   Depremin yaşandığı günün ertesi gün bile devletin hava saldırıları düzenlediğini belirten HDP İzmir İl Eşbaşkanı Berna Çelik, devletin topladığı vergileri iktidarı için devam ettirdiği savaşa harcadığını dile getirdi. Tek adam rejiminin faşizmle beslendiğini söyleyen Berna, “Depremin daha az zarar vermesi için deprem vergilerinin önlem almak ve deprem sonrası müdahale için harcanması gerekirdi. Cumhurbaşkanı deprem yaşandıktan 3 gün sonra deprem alanına gitti, insanların mağduriyetini görmezden geldi. Televizyonda Merkez Bankası adeta şov yaparak bağışını açıkladı. Halkın parasını sağ cepten alıp sol cebe koydu. Bu mağduriyetlerin giderilmesi için insanlara lütuf yaparak depremzedelere para verilmesi açığa çıkan tepkileri sindirmeye çalışmaları görüldü. Bu enkazın altında devlet kaldı” dedi.    ‘Devleti ayakta tutan vergilerdir’   İktidarın halklar arasında çıkan dayanışmayı engellemeye çalıştığını, kayyımlar atadığını ancak halkların bu durumun fakrında olduğunu dile getiren Berna, şöyle dedi: “Devlet vergilerle ayakta duruyor. Devam eden bir savaş süreci var. Dönem dönem hava saldırılarıyla dönem dönem halkların yalnızlaştırılmasıyla devam eden bir savaş süreci var. Halkla yaptığımız görüşmelerden anladığımız üzere iktidarın kendi varlığını sürdürmek için savaş ve ranta harcamış olduğu vergi var. Devletin olanaklarını halklara değil, kendi mekanizmalarına harcandığını gördük. Deprem sürecinde de özellikle geçmiş zamanlarda da bu kendini açığa çıkardı. Savaşa, ranta, sermayeye harcandığını hepimiz gördük.”    ‘Deprem vergisi başka yerlere harcandı’   1999 depreminin ardından özel iletişim vergisi gibi farklı kalemlerle geçici olarak alınan “deprem vergisinin” 2000 ve 2003’te uzatıldığını ifade eden EMEP İzmir İl Başkanı Emine Uyar da, buna rağmen geçen sürede yurttaşların depreme uygun olmayan, malzemeden çalınmış ve mühendislik hizmeti almamış konutlarda kaldığını dile getirdi. Yurttaşlar enkaz altında iken iktidarın kaynakları seferber edemediğini söyleyen Emine, “İnsanlar bu vergiler nerede diye soruyor. Resmi ağızlar 2002’de krize gitti dedi, Van depreminden sonra Maliye Bakanı duble yollara harcandığını söyledi. Gördüğümüz gibi deprem için alınan vergiler depreme değil, başka yerlere harcanıyor” sözlerine yer verdi.   ‘AKP döneminde zenginleşenlerden servet vergisi alınmalı’   Emine, işçilerin verdiği vergiler şirketlerden daha fazlayken holdinglerin vergi borçlarının silindiğine değindi. AKP iktidarı döneminde hızla zenginleşen müteahhitler başta olmak üzere bu dönemde zenginleşen kesimlerden servet vergisi alınması gerektiğini ekleyen Emine, “Tek adam sisteminin yetkileri tek elde topladığı garabet bir yönetim nedeniyle depremzedelere ne bir ekip ulaşabildi ne kurtarma araçları ulaşabildi. Gidenlere de engel konuldu, malzemelere el konuyor, kayyımlar atanıyor. Depremde halk seferber olmuştur” dedi.   ‘Tüm sorumlular istifa etmeli’   Deprem vergilerinin sağlıklı kentler yapılması ve deprem kurtarma ekipmanları için harcanması gerektiğini vurgulayan Emine, vergilerin yağmalanmasının önüne halkın geçebileceğine işaret etti. İktidarların halkın sağlığını öncelemediğine dikkat çeken Emine, “Binlerce canı kaybederek bedel ödemek istemiyoruz. Dayanışmayla yaralarımızı saracağız. Bu kısa vadeli bir süreç değil ve biz sorumlu olanları da yapılması gerekenleri yapmaya davet ediyoruz. Bunun sorumluluğunu alıp istifa ediyoruz demelidirler ve seçimler zamanında yapılmalıdır” şeklinde konuştu.      ‘Depreme rağmen rant hesapları yapılıyor’   İşçilerin sırtından yüzde 500 oranlarında kar elde eden bankaların, Limak ve Cengiz Holding gibi şirketlerin vergi borçlarının silindiğini kaydeden Emine, bu şirketlerin televizyonda çıkan “bağış” programlarında şov yaptığını belirtti. Emine, “20 yılı aşkın süre AKP iktidarının getirmeye çalıştığı şey sadaka kültürü. Sorgulanmasın, insanlar sebepleri araştırmasın diye yaptıkları propaganda. Halk görüyor, eskisi kadar kolay propaganda yapamıyorlar. Pek çok bakanlığın bütçesinden fazla bütçe Diyanet İşleri Başkanlığı’na ayrılıyor. Şimdi de ‘bir yılda şehirleri inşa edeceğiz’ dediler. Buralardan da rant kazanma peşindeler. Oysa uzmanlar bir yılda bu iş olmaz diyor” ifadelerini kullandı.    ‘Hesap sorulmalı’   Vergilerin nereye gittiğinin peşine düşülmesi ve hesabının sorulması gerektiğinin altını çizen Emine, bunun için de örgütlü mücadele edilmesi üzerinde durdu.